Người gây tai nạn giao thông không có lỗi thì có phải bồi thường?

Trả lời:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 601 Bộ luật dân sự 2015 thì: “Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định”.

Khoản 18 Điều 13 Luật giao thông đường bộ năm 2008 quy định: “Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ gồm xe ô tô; máy kéo; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo; xe mô tô hai bánh; xe mô tô ba bánh; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự”.

Thứ nhất: về trách nhiệm hình sự

Tại Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của bộ luật hình sự có quy định như sau:

“Người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ nếu chỉ căn cứ vào thiệt hại xảy ra, thì gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 202 Bộ luật Hình sự ( Điều 260 Luật hình sự 2015)

a. Làm chết một người;

b. Gây tổn hại cho sức khoẻ của một đến hai người với tỷ lệ thương tật của mỗi người từ 31% trở lên;

….”

Theo quy định nêu trên thì người điều khiển phương tiện giao thông phải chịu trách nhiệm hình sự khi vi phạm quy định về an toàn giao thông gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác thuộc một trong các trường hợp nêu tại mục 4.1 Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP. Trong trường hợp của bạn, Công an đã xác minh bạn là người không có lỗi nghĩa là bạn điều khiển phương tiện giao thông không vi phạm an toàn giao thông. Do vậy, bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ảnh minh họa

Thứ hai: Trách nhiệm dân sự - Bồi thường thiệt hại.

Khoản 2, 3 và 4 Điều 601 Bộ luật dân sự 2015 quy định chi tiết vấn đề bồi thường thiệt hại trong trường hợp này như sau:

“2. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

3. Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp sau đây:

a) Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;

b) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

4. Trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì người đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ trái pháp luật phải bồi thường thiệt hại.

Khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.”

Căn cứ vào các quy định nêu trên thì trường hợp bạn đã được Công an xác minh là không có lỗi thì vẫn phải bồi thường thiệt hại  theo quy định. Trừ trường hợp Công an xác minh thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại; hoặc thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Câu hỏi được tư vấn bởi Luật sư Đặng Thành Chung

Công ty Luật An Ninh (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội)