Nhớt xe và những điều tài xế Việt chưa biết

Thay dầu nhớt dựa vào số km

Hầu hết, các hãng xe, trung tâm bảo dưỡng đều khuyến cáo thay dầu nhớt đều đặn sau mỗi 1000 km , 2000km hay 5000 km cho xe máy hay 5000 – 12000km cho ô tô. Điều đó không sai nhưng đó là trong điều kiện tiêu chuẩn. Việc thay dầu nhớt định kì còn phụ thuộc vào điều kiện vận hành, tình trạng động cơ, khí hậu cũng như thói quen lái xe.

Nếu vận hành trên các con đường đèo dốc liên tục hay chạy xe trong thành phố với điều kiện dừng/chạy nên thay dầu sớm hơn. Đặc biệt thói quen lái xe nhẹ nhàng, không tăng tốc, bóp phanh thường xuyên góp phần kéo dài thời gian bôi trơn của dầu nhớt.

 Xe để lâu không chạy không cần thay mới dầu nhớt

Điều này hoàn toàn không hợp lý, vì trong dầu nhớt nhà sản xuất thường thêm các phụ gia khác như: chống gỉ, làm sạch, chống bọt…. Và khi các phụ gia này phát huy tác dụng sẽ bị tiêu hao theo thời gian ảnh hưởng đến chất lượng nhớt. Vì vậy nhà sản xuất thường quy định thời gian sử dụng dầu là 1 năm, nếu sau 1 năm không sử dụng thì vẫn cần thay mới.

Thay dầu khi chuyển sang màu đen

Khi tự kiểm tra dầu nhớt, nhiều người thường thay dầu khi thấy dầu chuyển sang màu đen. Điều này không đúng, thực tế dầu chuyển đen chứng tỏ nó đang hoạt động hiệu quả, giúp bôi trơn và lấy đi cặn bẩn khi động cơ hoạt động. Tuy nhiên tùy loại dầu nhớt mà có thể lưu giữ được lượng cặn nhất định, quá mức đó sẽ không còn tác dụng cũng như mất độ bôi trơn đó là lý do cần thay nhớt đúng định kì.

Lựa chọn nhớt phù hợp

Để chọn một ra loại nhớt phù hợp với chiếc xe, người dùng cần lưu ý tới cấp chất lượng API và cấp độ nhớt SAE.

API (American Petroleum Institute) đây là hiệp hội dầu khí Hoa Kỳ. Cấp chất lượng của API cho động cơ chạy xăng là SA, SB, SC, SE, SF, SG, … đến cấp mới nhất hiện nay là API SN và cho động cơ diesel ký hiệu là CA, CB, CC, CD, …
Trong đó chữ cái cuối dùng để phân biệt các cấp và được xếp theo bảng chữ cái, chữ cái càng đứng sau thì biểu thị cho phẩm cấp càng cao hơn.

SAE (Society of Automotive Engineers) dịch là hiệp hội kỹ sư tự động hóa, để dễ hiểu có thể nói nôm na đây là “độ nhớt”. Độ nhớt phân ra làm 2 loại: đơn cấp và đa cấp.

Đơn cấp: thường có kí hiệu SAE 40, SAE 50, là loại nhớt phổ biến của thập niên trước, chỉ có thể đạt được độ nhớt như yêu cầu khi động cơ đã được nhiệt độ cao vì vậy nhược điểm của loại nhớt này gây không ít khó khăn trong việc khởi động hay lưu thông nhớt đến các chi tiết khi động cơ ở trạng thái nguội.

Đa cấp: dòng nhớt này sinh ra để khắc phục nhược điểm của nhớt đơn cấp và ngày càng sử dụng rộng rãi nhờ việc đáp ứng độ nhớt tốt trong nhiều điều kiện thời tiết. Nhớt đa cấp thường có kí hiệu SAE 10W-30, 15W- 40, 20W-50 thông dụng nhất là SAE 10W-40. Trong đó chữ “W” cho biết khả năng khỏi động động cơ khi trời lạnh, chỉ số đứng trước “W” cho biết khoảng nhiệt độ mà dầu nhớt giúp động cơ khởi động tốt được xác định bằng cách lấy 30 trừ đi con số đó nhưng ở nhiệt độ âm. Ví dụ: dầu 15W-40 khởi động tốt ở nhiệt độ -15 độC, dầu 10W-40 khởi động tốt ở -20 độ C. Còn chữ số đằng sau "W" càng lớn thì càng đặc, càng nhỏ thì càng loãng.

Lưu ý: Nếu đi hành trình xa dài ngày hay hoạt động động cơ liên tục nên sử dụng nhớt đặc hơn bình thường vì khi nóng máy trong thời gian dài nhớt sẽ loãng ra là vừa, nếu đi nhớt loãng xe sẽ có hiện tượng gào máy. Ngược lại nếu đi trong thành phố nên chọn loại nhớt loãng để dễ dàng bôi trơn hơn vì tính chất dừng/chạy lặp lại liên tục.

Nhớt tổng hợp và nhớt thông thường

Đây là lựa chọn làm đau đầu của người dùng khi được các đại lý trung tâm quảng bá ưu điểm của từng loại nhớt. Tuy nhiên nên dựa vào tình hình tài chính cũng như điều kiện vận hành mà lựa chọn cho chiếc xe loại nhớt phù hợp.

Ví dụ bạn thường sử dụng xe để chạy dịch vụ hay kinh doanh nên lựa chọn nhớt tổng hợp để duy trì độ nhớt ổn định khi hoạt động liên tục trong thời gian dài. Còn bạn chỉ sử dụng loanh quanh nội thành, hiếm khi đi xa thì nhớt thông thường sẽ phù hợp hơn.

Phụ gia động cơ

Điều này chỉ đúng khi nhà sản xuất hòa sẵn các phụ gia vào nhớt trước khi đóng chai. Hầu hết các thương hiệu dầu nhớt hiện này đều thêm các chất phụ gia tăng độ nhớt, làm sạch máy. Do vậy việc bổ sung thêm phụ gia có thể không có tác dụng gì ngoài lãng phí tiền bạc, nếu mua phải hàng sôi nổi có thể khiến dầu mất tác dụng kém hiệu quả.

Có thể nói việc lựa chọn cho chiếc xe loại nhớt không hề đơn giản như chúng ta thường nghĩ, tùy từng trường hợp và phụ thuộc phần lớn vào điều kiện vận hành mà mỗi tài xế cần thay nhớt theo liệu trình phù hợp.