Đẳng cấp, giới tính và sắc tộc ảnh hưởng thế nào đến văn hóa nhường đường?

Trong rất nhiều trường hợp, nhường đường còn là một biện pháp hữu hiệu để đảm bảo sự an toàn cho chính bản thân mình và người khác. Bởi nếu không biết nhường nhịn nhau mà cứ đi kiểu ‘xông pha’, bất cần thì nguy cơ xảy ra va chạm là không hề nhỏ. Nếu may mắn không gặp tai nạn nghiêm trọng, chúng ta vẫn có thể bị cuốn vào những cuộc cãi vã hoặc thậm chí là choảng nhau chỉ vì không biết nhường đường.

Tất nhiên, chúng ta khó lòng đòi hỏi một xã hội mà tất cả mọi người đều biết nhường nhịn nhau. Bản thân mỗi chúng ta cũng có lúc này lúc kia, có ngày bạn sẵn sàng nhường nhưng cũng có những thời điểm bạn không thể giữ được cái đầu lạnh vì một lý do nào đó. Nhìn chung, đó là một hành vi dựa trên nhiều yếu tố.

Một nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí Transport & Health đã có những phát kiến thú vị liên quan đến vấn đề này. Theo đó, văn hóa nhường đường, cụ thể ở đây là nhường đường cho người đi bộ, có thể thay đổi dựa theo giới tính, màu da của người tham gia giao thông và giá trị của những chiếc xe.

Được biết, nghiên cứu được thực hiện dựa trên kết quả thí nghiệm tại hai ngã tư ở Las Vegas, Mỹ. Tại đây, 4 người tham gia sẽ băng qua các ngã tư. Họ bao gồm 1 người nam da màu, 1 người nữ da màu, 1 người nam da trắng và 1 người nữ da trắng. Tất cả sẽ được chỉ dẫn để băng qua đường với cùng một cách thức. Từ đây, nhóm nghiên cứu sẽ tiến hành thống kê về cách hành xử của các lái xe khi thấy những người này băng qua đường. Ngoài 2 yếu tố là màu da và giới tính, giá trị ước tính của những chiếc xe cũng là một tham số để đánh giá.

Theo công bố, đã có tổng cộng 461 chiếc xe được thống kê. Đầu tiên, nhóm nghiên cứu đã chỉ ra một thú vị khá bất ngờ là tỷ lệ nhường đường sẽ giảm 3% khi giá trị của xe tăng thêm 1000 USD. Chiếc xe càng đắt tiền thì người lái càng có xu hướng tự tin, bạo dạn hơn khi đi qua các giao lộ.

Tiếp đến là các yếu tố sinh trắc học. Kết quả thống kê chỉ ra rằng các tài xế có xu hướng nhường đường hơn đối với những người đi bộ là nữ giới (31,33%) và người da trắng (31,17%). Trong khi đó, tỷ lệ này ở nam giới và người không phải da trắng chỉ lầ 24,06% và 24,78%. Nếu làm một phép so sánh thông thường, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm sinh trắc học.

Một phát hiện khác cũng được chỉ ra, đó là những tài xế trẻ tuổi và cánh lái xe là nam giới có xu hướng liều lĩnh hơn khi ngồi sau vô-lăng. Bên cạnh đó là điều kiện kinh tế cá nhân có liên quan đến cách hành xử thiếu chuẩn mực đạo đức. Nhóm này cho rằng những người càng giàu có càng có xu hướng vị kỷ nhiều hơn, ít quan tâm đến người khác. Vì thế, nhường đường không thường xuyên nằm trong suy nghĩ của những con người như vậy.

Tất nhiên, nghiên cứu trên chỉ mang tính tham khảo. Dù nhóm thực hiện có nêu lên mối liên hệ giữa một số yếu tố sinh trắc học và xã hội học với thói quen ứng xử khi tham gia giao thông nhưng họ cũng cho biết là rất khó để xác minh rõ ràng nguyên nhân mà các tài xế không chịu nhường đường bởi không thể phỏng vấn trực tiếp.

Có một câu chuyện bên lề liên quan đến người đi bộ tại Mỹ. Cụ thể, năm 2019 chứng kiến con số kỷ lục người đi bộ bị chết vì tai nạn giao thông ở nước này. Theo số liệu từ cơ quan quản lý, đã có hơn 6500 người thiệt mạng khi đang đi bộ, cao nhất trong hơn 3 thập kỷ. So với các nhóm tham gia giao thông, tỷ lệ tai nạn chết người trong nhóm đi bộ là tăng cao nhất. Không rõ là thói quen không chịu nhường đường có liên quan gì đến những con số khủng khiếp vừa nêu hay không.