Mùi xe mới: Hiểm họa khôn lường cho sức khỏe, cần xử lý ngay nếu không muốn bị ung thư

Mọi chủ xe đều biết rằng có một điều gì đó rất đặc biệt về mùi hương của da mới, nhựa trong cabin của một chiếc ô tô mới. Trên thực tế, mùi hương này đặc trưng đến mức có cả một phân khúc thuốc xịt với dòng quảng cáo sẽ trả lại “mùi xe mới” cho bất kỳ chiếc xe cũ kỹ nào.

Thật không may, mùi hương mà chúng ta thường gắn liền với những chiếc xe hơi mới lại là kết quả của một quá trình nguy hiểm gọi là khử khí. Khi bạn ngửi thấy mùi xe mới đó, bạn đang hít phải nhiều loại hợp chất hóa học có thể gây hại cho sức khỏe. Sau đây, hãy cùng tìm hiểu mùi xe mới được tạo ra như thế nào, có nên sử dụng bình xịt mùi xe mới hay không và cách bảo vệ bầu không khí bên trong xe của bạn.

Tại sao xe mới lại có mùi đặc trưng?

Không có một thủ phạm chính đứng đằng sau mùi hương mà hầu hết chúng ta liên tưởng đến những chiếc xe mới. Mùi này được cho là sự kết hợp của các chất hóa học bay hơi từ các bộ phận khác nhau trong nội thất ô tô, chẳng hạn như vô lăng, ghế ngồi và bảng táp-lô. Trong quá trình sản xuất ô tô, nhiều loại hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (viết tắt là VOC) bị mắc kẹt trong các bộ phận khác nhau của ô tô. Trong suốt quá trình sử dụng của một chiếc xe, các bộ phận bên trong xe giải phóng các hợp chất hóa học gốc carbon này thông qua một quá trình được gọi là khử khí.

Khi bước vào xe và hít hà mùi xe mới ngai ngái đó, chúng ta có thể hít phải hàng trăm loại hóa chất độc hại được thải ra từ các bộ phận khác nhau bên trong xe. Các hợp chất này có xu hướng bay hơi ngay sau khi được sản xuất, đó là lý do tại sao chúng ta lại thường ngửi thấy mùi đặc biệt này trên những chiếc ô tô mới.

Nhiều bộ phận như nệm, sơn và thảm thải ra hợp chất VOC và có thể tích tụ thành nồng độ có thể gây hại trong không khí mà con người hít thở. Khử khí trên ô tô đặc biệt nguy hiểm vì nội thất ô tô là một không gian nhỏ, kín, có thể nhanh chóng đạt nồng độ nguy hiểm cho sức khỏe. Tiếp xúc với hợp chất VOC được cho là gây ra các triệu chứng sức khỏe bao gồm: Kích ứng mắt, da và đường hô hấp, Nhức đầu, Chảy máu cam, Đau họng, Khó thở, Mệt mỏi, Buồn nôn và ói mửa, Chóng mặt.

Những hợp chất VOC nào được sử dụng trong nội thất ô tô?

Theo ước tính, trung bình mỗi tài xế dành khoảng 1,5 giờ trên ô tô mỗi ngày. Điều đó có nghĩa là bạn đã dành 1,5 giờ để hít thở các hợp chất VOC có hại, một số trong đó như Formaldehyde, Benze là chất gây ung thư. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy hàng trăm loại hóa chất độc hại có thể bay hơi trong nội thất ô tô. Trong đó nguy hiểm nhất là brom, chì, clo và kim loại nặng. Những hóa chất này có thể được tìm thấy trong:

Chất kết dính và chất làm kín được sử dụng để lắp đặt các bộ phận nội thất xe hơi khác nhau

Chất chống cháy có chứa brom và antimon;

Ghế da và vải — Ghế da có thể chứa nhiều VOC hơn ghế vải, lý do là vì chúng thường được phủ một lớp crom;

Bảng điều khiển, ốp cửa cửa và các thành phần nhựa khác trong nội thất ô tô; đặc biệt là những bộ phận được làm bằng polystyrene và polyvinyl clorua (PVC);

Trang trí gỗ được làm bằng gỗ ép hoặc phủ keo;

Những yếu tố có thể tăng sự bay hơi của hợp chất VOC

Trong một nghiên cứu năm 2016, các nhà nghiên cứu ở Trung Quốc đã tìm thấy các hợp chất VOC bao gồm benzen, toluen, styrene, formaldehyde và aceton trong cabin của 16 chiếc xe khác nhau. Mặc dù nồng độ VOC ban đầu không vượt quá tiêu chuẩn cho phép nhưng chúng có thể tăng lên đáng kể trong các điều kiện sau:

Các quạt thông gió hoặc điều hòa đã bị tắt;

Chiếc xe có nội thất da thay vì vải;

Xe ô tô mới mua;

Ô tô bị tăng nhiệt độ (nhiệt độ tăng từ 11 độ C lên 25 độ C làm cho một số nồng độ VOC tăng 500% hoặc hơn);

Mùi xe mới rõ ràng sẽ mất dần theo thời gian cũng như nồng độ VOC có trong không khí bên trong xe của bạn. Tuy nhiên, vì sức nóng có thể làm tăng tốc độ bốc hơi nên bạn có thể nhận thấy rằng mùi hương trên xe hơi mới trở nên nồng nặc hơn vào những ngày thời tiết nắng nóng.

Những điều cần cân nhắc nếu muốn ô tô cũ có mùi xe mới

Một số chủ xe cũ có thể muốn chiếc xe của họ có vẻ mới hơn. Sử dụng bình xịt tạo mùi xe mới là một cách đơn giản như vậy. Tuy nhiên, việc xịt mùi xe mới có thể khiến chất lượng không khí trong xe bị ảnh hưởng tiêu cực. Mùi hương mà chúng ta liên tưởng đến ô tô mới là sự kết hợp của các hợp chất hóa học có trên các bộ phận xe hơi. Vậy các bình xịt mùi xe mới có thành phần như thế nào?

Một loại thuốc xịt phổ biến có tên Ozium thường được sử dụng để tái tạo mùi xe mới trên ô tô cũ. Thuốc xịt này có chứa hai thành phần hoạt tính là triethylene glycol và propylene glycol. Các thành phần này thường được chấp nhận là an toàn khi được sử dụng theo chỉ dẫn để diệt vi khuẩn, nhưng chúng chỉ chiếm khoảng 8% lượng thuốc xịt. 91% thành phần khác của bình xịt được liệt kê đơn giản là “thành phần trơ”, chúng có thể chứa các hợp chất hóa học không tốt cho sức khỏe khi sử dụng trong không gian kín.

Ví dụ: một trong những “thành phần trơ” của Ozium là isopropanol, hoặc cồn isopropyl, có thể gây kích ứng mắt và đường hô hấp trên. Các thành phần trơ khác trong danh sách không được xác định rõ ràng, chẳng hạn như nước hoa không tên và chất hydrocacbon không xác định. Vì các loại bình xịt trên thị trường hiện nay có khả năng tăng thêm hợp chất VOC và các chất gây kích ứng trong không khí khác vào nội thất ô tô nên người dùng cần cân nhắc kỹ nếu muốn sử dụng chúng.

Cách tăng tốc độ bay hơi và khử mùi xe mới nhanh chóng

Khi đã biết về những hợp chất hóa học độc hại phía sau mùi xe mới, có lẽ bạn đang tự hỏi cách tốt nhất để nhanh chóng loại bỏ những chất ô nhiễm này ra khỏi chiếc xe của bạn. Một cách đơn giản là mở cửa sổ ô tô hoặc cửa sổ trời để tăng khả năng thông gió trong cabin ô tô đồng thời cho phép các hợp chất VOC thoát ra khỏi xe dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, nếu việc lái xe trên đường với cửa sổ mở có vẻ không khả thi thì bạn có thể cân nhắc việc nâng cấp bộ lọc không khí trong cabin của ô tô. Sử dụng các bộ lọc HEPA hoặc bộ lọc bằng carbon sẽ giúp bảo vệ hành khách khỏi các chất ô nhiễm trong xe. Như với bất kỳ bộ lọc không khí nào, bạn nên thay bộ lọc thường xuyên để duy trì hiệu quả của nó.

Ngoài ra, một số nhà sản xuất xe hơi đã bắt đầu tạo ra các mẫu ô tô chú ý đến chất lượng không khí bên trong và giảm thiểu việc sử dụng các hợp chất VOC. Do đó, hãy tìm kiếm những chiếc xe có nội thất không PVC hoặc chất chống cháy brom và hàm lượng kim loại nặng thấp.

Khi đã hiểu rằng mùi xe hơi mới đến từ khí VOC được thải ra bên trong xe thì sức hấp dẫn của mùi hương này sẽ phần nào biến mất. Cho dù ô tô của bạn có cũ đến đâu, chất lượng không khí bên trong luôn phải được ưu tiên, đặc biệt là vào những ngày hè nóng nực khi quá trình bay hơi diễn ra mạnh nhất. May mắn thay, hệ thống thông gió và lọc không khí trên xe hoàn toàn có thể giúp cải thiện chất lượng không khí bên trong xe.