Việt Nam chưa đạt tiêu chí của ngành sản xuất ô tô

Theo ông Trương Thanh Hoài, đến nay, nhiều doanh nghiệp sản xuất ô tô nội địa tham gia sâu vào chuỗi sản xuất ô tô toàn cầu và ở Việt Nam bước đầu đã hình thành nên một ngành công nghiệp hỗ trợ cho sản xuất ô tô. Tuy nhiên, dù có nhiều nỗ lực, nhưng chất lượng xe vẫn không bằng xe nhập khẩu. Phần lớn doanh nghiệp mới dừng ở mức độ lắp ráp đơn giản, các dây chuyền sản xuất chủ yếu gồm 4 công đoạn chính là hàn, sơn, lắp ráp và kiểm tra.

Theo lãnh đạo Vụ Công nghiệp nặng, dù đề ra mục tiêu rất sớm, nhưng đến nay, tỷ lệ nội địa hoá đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi đạt rất thấp, bình quân 7-10%. Thống kê cho thấy, tỷ lệ nội địa hóa của Thaco đạt 15-18%, Toyota Việt Nam đạt 37% (đối với riêng dòng xe Innova), thấp hơn mục tiêu đề ra.

Trong khi mục tiêu ban đầu là phải đạt tỷ lệ nội địa hóa 40% vào năm 2005, 60% vào năm 2010. Nguyên nhân chính của việc không đạt được mục tiêu nội địa hóa do dung lượng thị trường nhỏ, một số chính sách về cơ khí, thuế phí thường xuyên thay đổi, chưa kể có những quy định chưa tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp yên tâm đầu tư các dự án quy mô lớn ở Việt Nam.

Ông Đào Phan Long, Phó chủ tịch Hiệp hội Cơ khí Việt Nam (VAMI ) cho rằng, câu hỏi Việt Nam có nên làm công nghiệp ô tô đã được đặt ra từ 20 năm nay và đến nay, mọi chuyện vẫn như thế. Vấn đề đặt ra hiện nay là, thời điểm năm 2018 đã đến rất gần và các cam kết của Việt Nam với ASEAN về việc giảm thuế nhập khẩu sẽ phải thực thực hiện. Vì vậy, cần xác định rõ vai trò của doanh nghiệp, cũng như cơ quan quản lý nhà nước trong phát triển ngành công nghiệp ô tô.

“Cần có chính sách để các doanh nghiệp phát triển”, ông Long đề xuất và cho rằng, nếu chỉ bàn riêng cơ chế thuế cũng là một vấn đề lớn trong phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ sản xuất ô tô tại Việt Nam..