Ô tô Việt Nam 2015: Một năm nhìn lại

Cùng điểm lại những điểm nhấn đáng chú ý của ngành ô tô Việt Nam trong năm 2015.

11 tháng, tiêu thụ ô tô bằng cả năm trước

Chỉ cần 11 tháng, toàn ngành ô tô đã vượt qua mức doanh số 210.000 mà VAMA dự báo cho cả năm 2015. Theo đó, tổng doanh số bán hàng của ngành trong 11 tháng của năm 2015 đạt 215.517 xe, tăng 57% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt xa mốc 157.810 xe của cả năm 2014. Trong đó, xe ô tô du lịch tăng 45%; xe thương mại tăng 73% và xe chuyên dụng tăng 109%. Doanh số bán hàng của mãng xe lắp ráp trong nước tăng 50% trong khi xe nhập khẩu tăng tới 78% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong năm 2015, toàn ngành dự báo sẽ đạt tổng doanh số khoảng 250.000 xe, tăng trưởng 60% so với năm 2014.

Mặc dù dung lượng thị trường nhỏ, mức thu nhập bình quân theo đầu người còn thấp, giá xe cao do phải chịu nhiều tầng thuế, phí nhưng “bản đồ” thương hiệu xe tại Việt Nam gần như đã đủ các gương mặt từ xe bình dân như Toyota, Hyundai, Ford…cho tới xe sang, siêu xe như Lamborghini, Rolls Royce, hay mới đây nhất là Maserati. Đa số các hãng xe điều nhận định, Việt Nam vẫn là một thị trường có tiềm năng để khai thác và sẽ tiếp tục đầu tư mở rộng kinh doanh.

Một báo cáo tài chính mới đây trên tờ Financial Time, nước Anh đã công bố số liệu về tăng trưởng tiêu thụ ô tô của nước ta và đưa ra nhận định: “Thị trường ô tô Việt Nam tăng trưởng từ quy mô nhỏ nhưng đang có xu hướng lớn dần lên”. Dù là một trong những nước nghèo nhất ASEAN, nhưng Việt Nam lại là một trong những quốc gia tại khu vực Đông Nam Á cùng với Thái Lan, Indonesia, Malaysia…đang dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng doanh số bán ô tô.

Gần 3 tỉ đô la nhập khẩu xe nguyên chiếc

Theo ước tính của Tổng cục Thống kê, 14.000 ô tô nguyên chiếc các loại với tổng trị giá khoảng 382 triệu USD sẽ được nhập vào Việt Nam chỉ riêng trong tháng 12. Nâng con số xe nhập khẩu cả năm lên 125.000 chiếc với tổng số tiền nhập lên đến 2,96 tỉ USD. Nếu so với cùng kỳ năm ngoái, số lượng xe nhập khẩu đã tăng 76,6%. Điều đó cho thấy nhu cầu tiêu dùng của người Việt đối với ô tô vẫn còn tiềm năng phát triển khá lớn trong tương lai.

Lần đầu tiên có triển lãm ô tô quốc tế

Sau một thời gian “chung một mái nhà”, những nhà ô tô nhập khẩu hay chính xác hơn là các thương hiệu ô tô hạng sang đã “chia tay” VAMA ( Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam), để đứng ra thành lập sân chơi riêng tại Hà Nội. Đây cũng là dịp để người dân Thủ đô có được cơ hội tham quan mua sắm tại một sự kiện triển lãm ô tô đúng nghĩa. Tuy nhiên nó cũng phản ánh phần nào sự phát triển nhanh chóng về nhu cầu xe sang của người Việt. Hơn nữa, mang danh ô tô hạng sang, những thương hiệu này cũng muốn có “đất diễn” để thể hiện đẳng cấp của mình. Riêng lần tổ chức đầu tiên này, 200 xe cũng đã có chủ nhân. Năm 2016, Triển lãm ô tô quốc tế Việt Nam lần thứ hai sẽ đến TP.HCM và dự kiến diễn ra trong khoảng thời gian từ 26 – 30/10, tại Trung tâm Hội nghị Triển lãm Sài Gòn (SECC).

TPP, lộ trình giảm thuế ASEAN và giấc mơ xe giá rẻ

Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương, TPP đã mang lại những  kỳ vọng tích cực cho nhiều ngành kinh tế của Việt Nam, trong đó có ô tô. Nhưng viễn cảnh xe giá rẻ hậu kí kết TPP với lộ trình thuế nhập khẩu giữa các nước liên quan về 0% giúp giảm giá bán xe sẽ không đến sớm.

Gần hơn, thời điểm thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc cũng giảm về 0% vào năm 2018 theo lộ trình của khối ASEAN đã ký kết cũng chẳng giúp giá xe tại Việt Nam sẽ rẻ hơn nhiều trong những năm tới khi hàng loạt chính sách điều chỉnh về thuế, phí có hiệu lực từ năm tới sẽ khiến một số dòng xe tăng giá. Trong đó nổi cộm là thuế tiêu thụ đặc biệt mới, với cách tính giá bán lẻ đến tay người tiêu dùng, đã bao gồm các chi phí về bán hàng, chi phí quản lí… làm cho giá bán nhiều loại xe ô tô dưới 9 chỗ thay đổi theo hướng tăng giá. Vậy nên mới có chuyện, những tháng cuối năm người tiêu dùng trong nước chi mạnh để mua xe nhằm “né” thuế trước khi năm 2015 khép lại.

Câu hỏi lớn mang tên THACO

Lỗi đèn báo động cơ trên mẫu xe Madza3 All new mà THACO lắp ráp và phân phối dù đã phát hiện từ tháng 7/2015 nhưng cho đến nay vẫn chưa có kết luận cuối cùng về nguyên nhân gây ra. Cuộc gặp gỡ giữa THACO và đại diện Cục Quản lý cạnh tranh Bộ Công Thương cũng như Cục Đăng kiểm Việt Nam mới đây đã thống nhất thời điểm vào quý I/2016 sẽ có kết luận cuối cùng từ tập đoàn Madza Nhật Bản về nguyên nhân và phương hướng khắc phục.

Vụ việc kéo dài và gây tâm lý lo lắng, bất an khi những chủ sở hữu xe vẫn chưa biết chính xác thực hư nguyên nhân vụ việc thế nào. Mặc dù phía THACO và Madza Nhật Bản cho biết đèn báo lỗi động cơ xuất hiện trên Madza3 2015, loại động cơ dung tích 1.5L không ảnh hưởng đến an toàn vận hành, không gây hư hỏng cho động cơ và không kéo theo các hư hỏng khác. Đồng thời đưa ra giải pháp khắc phục tạm thời như sử dụng dung dịch vệ sinh kim phun (Deposit Cleaner) do Tập đoàn Mazda Nhật Bản cung cấp, giúp động cơ và kim phun ngăn ngừa quá trình đóng cặn bẩn, nhưng như thế là chưa đủ. Trước sức ép từ dư luận, THACO đã có lời xin lỗi đến khách hàng và cam kết chịu hoàn toàn trách nhiệm để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng. Được biết, tính đến tháng 12/2015, THACO đã bán ra thị trường 5.400 xe Madza3 2015, trong đó có 195 có hiện tượng sáng “đèn báo lỗi động cơ”, chiếm khoảng 3.7%.