GM đã tự bắn vào chân mình và trao cơ hội cho Tesla như thế nào?

Sau khi đạt được những bước tiến quan trọng, những chiếc xe điện thương mại đầu tiên đã lần lượt ra đời. Thậm chí, loại phương tiện này còn trở nên phổ biến trong giai đoạn chuyển giao giữa thế kỷ 19 và 20. Nhưng đến khi động cơ đốt trong trở nên hoàn thiện hơn, đồng thời xăng và dầu bắt đầu được sản xuất số lượng lớn và có giá thành phải chăng, xe điện đã mất dần chỗ đứng và rồi nhường hẳn sân khấu cho những chiếc xe ICE.

Nhưng không phải vì thế mà các nhà sản xuất ô tô ngừng quan tâm đến xe điện. Đến khi các vấn đề về môi trường trong thế kỷ 20 được chú trọng hơn, sự quan tâm dành cho xe điện cũng vì thế mà lớn dần lên. Vì vậy, vẫn có những dự án xe điện mới được tiến hành dù cho kết quả nhìn chung là không được như kỳ vọng.

Trong những năm cuối cùng của thế kỷ 20, GM đã từng ghi dấu ấn với một mẫu xe điện mang tên EV1. Đây được coi là chiếc xe điện sản xuất hàng loạt đầu tiên của kỷ nguyên hiện đại và cũng là model đầu tiên và duy nhất có vinh dự được mang cái tên GM thay vì gắn bó với một trong các thương hiệu con của tập đoàn này.

GM EV1 bao gồm hai thế hệ Gen I và Gen II. Trong đó, thế hệ đầu tiên được công bố vào năm 1996. Được biết, EV1 là phiên bản tiến hóa của bản concept Impact ra mắt hồi năm 1990. Về ngoại hình, EV1 mang kiểu dáng của một chiếc coupe 2 cửa cỡ nhỏ. Trái tim của nó là một mô-tơ điện 3 pha cho công suất tối đa 137 mã lực và 149Nm mô-men xoắn.

Ở thế hệ Gen I, chiếc xe này sử dụng pin a-xít chì với dung lượng chưa tới 20kWh. Theo chuẩn EPA hồi bấy giờ, EV1 Gen I có phạm vi di chuyển gần 130km, nằm trong ngưỡng tuyên bố của GM. Còn theo EPA phiên bản cập nhật, con số trên giảm xuống còn khoảng 90km.

Trong khi đó, EV1 Gen II ra mắt vào năm 1999 đã có những cải thiện đáng kể về trọng lượng cũng như công nghệ pin. Đến lúc này, chiếc xe không còn dùng pin a-xít chì mà chuyển sang dùng pin Nickel Metal Hydride (NiMH) với dung lượng đạt hơn 26kWh. Nhờ đó, tầm hoạt động cũng đạt gần 230km (khoảng 170km theo chuẩn EPA mới nhất).

Theo thống kê, đã có tổng cộng 660 EV Gen I và 457 chiếc Gen II được sản xuất. Chúng được cung cấp đến tay người dân tại một số thành phố lớn ở Mỹ thông qua hình thức cho thuê. Dù EV1 còn những hạn chế, đặc biệt là ở phạm vi hoạt động nhưng những phản hồi mà GM nhận được là rất tích cực.

Dù vậy, giới chóp bu tại GM khi đó cho rằng EV1 sẽ không thể đem lại lợi nhuận. Chính vì vậy, cây đại thụ của ngành ô tô Mỹ đã quyết định hủy bỏ dự án và phá hủy hầu hết những chiếc EV1 bất chấp sự không tán thành từ một bộ phận khách hàng.

Đây được cho là một trong những quyết định đáng tiếc nhất của GM bởi Tesla ở thời điểm hiện tại vẫn không ngừng tăng trưởng phi mã dù cho công ty này chưa ghi nhận một năm có lãi nào. Hơn nữa, Tesla mới đây cũng đã vươn lên trở thành công ty giá trị nhất trong ngành ô tô sau khi giá cổ phiếu tăng mạnh, vượt ngưỡng 1000 USD.

Vào năm 2017, CEO Elon Musk cho biết sự ra đời của Tesla là câu trả lời cho việc GM hủy bỏ chương trình EV1. Larry Burns, người từng phụ trách bộ phận R&D tại GM cũng bày tỏ sự hối tiếc và cho rằng dự án EV1 nên được tiếp tục. Ông cho rằng nếu điều này xảy ra, chiếc xe hybrid Chevy Volt của GM đã có thể ra đời sớm hơn tới 10 năm.

Không lâu sau khi EV1 bị khai tử, công nghệ pin đã có những bước đột phá lớn, cho phép nâng cao đáng kể tầm di chuyển của xe điện. Cùng với áp lức từ các tiêu chuẩn khí thải mới, những yếu tố này không chỉ hồi sinh xe điện mà còn tạo nên một cuộc cách mạng thực sự. GM đã có cơ sở để trở thành người đi đầu của kỷ nguyên mới nhưng rồi lại buông tay vào thời điểm quan trọng nhất.