Dầu bôi trơn động cơ rất quan trọng trong việc “nuôi” các chi tiết bên trong động cơ. Dầu bôi trơn quan trọng như máu trong cơ thể con người. Quan sát màu sắc dầu động cơ có thể chẩn đoán được xe của bạn đang gặp phải tình trạng gì.
Để kiểm tra mức dầu động cơ xe máy, phải đảm bảo động cơ còn ấm và xe vừa dừng hoạt động (để dầu nhớt bơm lên các chi tiết khác). Có 2 dạng cơ bản thường thấy trên xe máy:
- Mức dầu hiển thị trên vạch kính: Trên các mẫu xe thể thao, nhà sản xuất chế tạo một lớp kính chịu nhiệt mỏng để thuận tiện cho việc quan sát mức dầu nhớt. Người sử dụng nên để mức nhớt giữa vạch Max và vạch Min là tốt nhất.
- Đo mức dầu bằng que thăm nhớt: Để đo bằng cách này, cần phải tháo que thăm nhớt ra, làm sạch và sau đó đặt lại vào trong và quan sát. Mực nhớt tốt nhất nên nằm giữa vạch kẻ sọc của que thăm nhớt.
Với một số xe có trang bị thêm lọc nhớt động cơ, khi thay nhớt cũng nên kèm với thay lọc nhớt để bảo vệ xe được tốt hơn.
Đối với những dòng xe tay ga, còn có một bộ phận cần được bôi trơn nữa, đó là bộ hộp số giảm tốc ở phía sau. Gọi là xe tay ga, nhưng thực chất xe vẫn có bộ giảm tốc (hay còn gọi là láp dẫn động). Chỉ số nhớt của dầu hộp số này hoàn toàn khác với dầu bôi trơn động cơ. Không sử dùng lẫn lộn hai loại dầu nhớt này, vì độ đậm đặc khác nhau, nên cách sử dụng cũng sẽ khác nhau. Thời gian thay nhớt trên xe tay ga nên thực hiện cứ 2 lần thay nhớt động cơ thì 1 lần thay nhớt hộp số.
Thời gian thay nhớt tốt nhất cho xe máy là cứ 2.000-4.000 km/lần.
Cách quan sát màu nhớt động cơ để chẩn đoán tình trạng của xe:
- Nếu màu nhớt đẹp và nguyên thủy như lúc mới thay thì động cơ trong tình trạng hoạt động tốt.
- Nếu nhớt có màu trắng sữa có nghĩa là động cơ đã bị rò rỉ nước làm mát. Điều này cho thấy, ron bộ bơm nước trên nắp đầu quy lát đã bị hở.
- Nếu có mùi xăng, xe đang có vấn đề về buồng đốt, nên sửa chữa sớm nhất có thể.
- Nếu xe bị hụt nhớt có nghĩa là các van nạp (xupap) hay séc-măng đã bị hở. Cần thay thế hoặc sửa chữa.