Theo định nghĩa thì bằng lái xe hay còn gọi là giấy phép lái xe là một loại giấy phép, chứng chỉ do cơ quan nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp cho một người cụ thể cho phép người đó được phép vận hành, lưu thông, tham gia giao thông bằng xe cơ giới các loại như xe máy, xe hơi, xe tải, xe buýt, xe khách hoặc các loại hình xe khác trên các con đường công cộng.
Tuy nhiên, đó là cách mà sau này người ta thống nhất về bằng lái xe để thuận tiên hơn khi sử dụng. Ban đầu, bằng lái xe cơ giới đã được cấp cho người phát minh ra ô tô hiện đại là Karl Benz vào năm 1888. Nguyên nhân là quá nhiều người tỏ ra khó chịu trước tiếng ồn và khói bụi từ những chiếc xe của ông thử nghiệm.
Vì vậy ông đã gửi đơn yêu cầu cơ quan Ducal Grand Hotel ( tương tự như Bộ Giao thông vận tải ngày nay) cấp cho mình giấy phép lưu thông trên đường phố công cộng. Kết quả, tổ chức này đã chấp nhận lời đề nghị của vị kỹ sư người Đức này. Thế là bằng lái xe đầu tiên trên thế giới ra đời.
Tuy nhiên, phải đến năm 1910 thì ở Đức mới đưa ra chuẩn giấy phép lái xe có đào tạo học viên và trải qua thi sát hạch. Tuy nhiên lúc đó, bằng lái xe chỉ phổ biến với đàn ông vì họ là người chủ yếu sử dụng xe và giao tiếp bên ngoài. Còn với phụ nữ thì không hề sử dụng loại giấy tờ này.
Sau khoảng 20 năm, tức là cuối năm 1930, bà Lillie Elizabeth McGee đã phá lệ và trở thành người phụ nữ Mỹ đầu tiên sau quá trình học lái xe ô tô đã có bằng lái xe, bà này sau đó đã lên tới chức Giám đốc công ty về công nghiệp giao thông vận tải.
Ngày nay, quy định về giấy phép lái xe ở các quốc gia tuy có khác nhau tùy vào đặc thù của mỗi nước nhưng nhìn chung để nhận được giấy phép lái xe, người xin cấp giấy phép lái xe cần trải qua nhiều thủ tục pháp lý như nộp đơn xin cấp.
Đồng thời phải trải qua một bài kiểm tra lái xe hoặc những kỳ thi sát hạch về lái xe nghiêm ngặt (tùy yêu cầu của từng loại phương tiện) và các thủ tục khác. Sau khi được cấp giấy phép lái xe, người đó mới có quyền (về mặt pháp lý) để tham gia giao thông bằng phương tiện xe.
Đáng chú ý, giấy phép lái xe thông thường được cấp căn cứ vào độ tuổi nhất định. Khi một người vi phạm Luật giao thông, cảnh sát giao thông có thể yêu cầu xuất trình giấy phép lái xe để kiểm tra. Một số quy định pháp luật ở các nước có hình thức xử phạt tịch thu giấy phép lái xe hoặc tước giấy phép lái xe có thời hạn hay không có thời hạn (giam bằng lái).
Từ đó tới nay, cùng với sự hội nhập và phát triển, mọi người đuều hiểu được tầm quan trọng không thể thiếu của loại giấy phép này. Hiện tại tất cả hơn 245 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới đều có hệ thống quản lí, đào tạo và cấp bằng lái xe. Thậm chí nhiều khu vực kinh tế còn liên kết với nhau (đặc biệt với Công Ước Vien), giấy phép lái xe ở quốc gia này có thể được sử dụng tại quốc gia khác một cách hợp lệ.
Đến đây, chắc bạn đã hiểu được lịch sử ra đời của giấy phép lái xe và tầm quan trọng của nó khi tham gia giao thông. Nếu muốn lái xe một cách hợp pháp, độc giả có thể tìm hiểu và tham gia các khóa thi bằng lái xe để tránh bị cảnh sát giao thông hỏi tới.
Hiện nay Sở Giao thông vận tải Hà Nội đã và đang phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tích cực triển khai dịch vụ công trực tuyến đổi giấy phép lái xe trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.
Ngoài việc bổ sung thêm các hạng mục mới trong việc đào tạo lái xe thì kể từ năm 2023 việc quản lý, giám sát quy trình học lái cũng trở nên thắt chặt hơn.
Hiện nay, việc sử dụng xe máy điện đang ngày càng trở nên phổ biến. Kể từ ngày 1/3/2021, xe máy điện phải mua bảo hiểm khi tham gia giao thông, theo Nghị định số 03/2021/NĐ-CP của Chính phủ.
Xe máy điện và xe máy sử dụng động cơ xăng có dung tích 50 phân khối trở xuống đều có những thế mạnh, điểm yếu riêng. Do vậy, từng gia đình, cá nhân sẽ có những nhu cầu sử dụng khác nhau mà từ đó lựa chọn xe cho phù hợp.
Với thiết kế nhỏ gọn, tiết kiệm nhiên liệu lại không cần bằng lái, những chiếc xe máy Cub 50 là “đối tượng” săn đón của nhiều bậc phụ huynh.