Xe từ ASEAN tràn vào Việt Nam

Đầu tháng 4-2013, đại diện Hãng môtô Ducati (Ý) tại VN giới thiệu dòng môtô mới nhập về VN từ Thái Lan, mức giá khoảng 350 triệu đồng/xe. Mức giá này được cho là “mềm” do thuế nhập khẩu xe máy từ Thái Lan vào VN hiện chỉ còn 5%, trong khi nếu nhập từ Ý mức thuế lên đến 55%. Năm 2012, khi mức thuế nhập khẩu đối với môtô giảm mạnh từ khu vực ASEAN, Hãng Ducati đã đẩy mạnh lượng nhập khẩu xe từ Thái Lan, kết quả doanh số bán hàng của cả năm đã tăng gấp 10 lần. Ông Bradley Lalonde, tổng giám đốc Hãng Ducati VN, khẳng định với mức thuế này các dòng xe sản xuất tại Thái Lan đưa về VN đã kinh doanh dễ thở hơn rất nhiều.

Không chỉ xe máy, ôtô của các thương hiệu lớn nhập khẩu từ Thái Lan, Indonesia, Malaysia... cũng tăng rất nhanh. Theo Tổng cục Hải quan, chỉ trong tháng 2-2013, số lượng ôtô nguyên chiếc các loại từ Thái Lan nhập khẩu vào VN đạt 527 chiếc, trong khi chỉ có 511 xe nhập từ Hàn Quốc (thị trường vốn luôn dẫn đầu về lượng nhập khẩu). Thống kê của hải quan cũng cho thấy trong năm 2012, VN nhập khẩu 4.400 xe từ Thái Lan, đứng thứ nhì sau Hàn Quốc với 11.800 xe.

Dự báo được lộ trình giảm thuế nên dường như các thương hiệu ôtô đang gấp rút đầu tư xây dựng hệ thống phân phối nhằm chờ cơ hội đến năm 2018 khi thuế nhập khẩu ôtô từ ASEAN còn 0-5%. Mặc dù năm 2012 mức tiêu thụ của cả thị trường ôtô chỉ đạt 92.584 xe các loại (giảm 33% so với năm 2011) nhưng các hãng ôtô tại VN liên tục mở rộng hệ thống phân phối của mình. Trước khi kết thúc nhiệm kỳ tại VN tháng 3-2012, ông Akito Tachibana, nguyên tổng giám đốc Toyota VN, nhận định đến năm 2018 nhiều nhất sẽ chỉ còn ba doanh nghiệp ôtô có vốn đầu tư nước ngoài trụ lại tại VN, còn lại sẽ theo mô hình nhập khẩu, phân phối.

Các hãng xe hơi lớn trên thế giới vẫn coi Indonesia là một trong những trung tâm sản xuất ôtô quan trọng nhất ở Đông Nam Á, chỉ đứng sau Thái Lan. Thực tế cũng chứng minh các liên doanh sản xuất ôtô giờ gần như chỉ nhập khẩu và phân phối xe từ hai quốc gia này.

Trong năm 2012, tuy tình hình kinh tế khó khăn nhưng các nhà sản xuất ôtô đã có mặt ở VN như Toyota, Ford, Suzuki, Nissan... lại đổ tiền ào ạt mở rộng các nhà máy của mình tại Thái Lan, Indonesia.

Đầu tháng 11-2012, chủ tịch Toyota Akio Toyoda tới Thái Lan, Indonesia công bố các kế hoạch mở rộng hoạt động sản xuất. Theo đó, Toyota sẽ nâng công suất sản xuất tại Thái Lan lên 1 triệu chiếc/năm, đưa Thái Lan trở thành cơ sở sản xuất lớn thứ ba xét về mặt công suất chỉ sau Nhật Bản và Mỹ. Tại Indonesia, tập đoàn này khẳng định sẽ đầu tư 26.000 tỉ rupiah (2,7 tỉ USD) vào ngành công nghiệp ôtô Indonesia trong vòng bốn năm tới, số vốn tương đương tổng vốn đầu tư của Toyota ở Indonesia trong 40 năm qua. Toyota Boshoku đầu tư 500 triệu yen tại tỉnh Savannakhet (Lào) sản xuất vỏ bọc ghế và nội thất chuyển sang Thái Lan.

Hãng Nissan cũng đang cân nhắc đầu tư hàng chục tỉ yen để xây một nhà máy mới ở Thái Lan nhằm tăng gấp đôi công suất sản xuất hằng năm ở ASEAN từ 100.000 xe lên 200.000 xe/năm. Honda đã quyết định xây một nhà máy mới ở Indonesia với khoản đầu tư 27 tỉ yen để nâng công suất sản xuất tại nước này lên 180.000 chiếc.

Trong khi chủ tịch Ford tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và châu Phi, ông Joe Hinrichs, cho biết hãng đang xây dựng bảy cơ sở sản xuất mới tại châu Á nhưng trong kế hoạch này không có dự án nào tại VN. Ông Joe Hinrichs cũng cho biết hiện trên 90% xe sản xuất của Ford cho ASEAN là ở Thái Lan.