Một “lỗ hổng” chết người trong việc dạy lái xe

Vừa qua, Hội nghị tập huấn và tuyên truyền nâng cao kỹ năng lái xe ô tô an toàn khu vực phía Bắc đã diễn ra tại Trung tâm lái xe Đông Đô (Bắc Ninh) với sự tham dự của 28 đoàn đến từ các tỉnh và 600 đại biểu tham dự đã bàn về vấn đề này. Hầu hết các đại biểu đều thống nhất sẽ đề xuất với Bộ giao thông, Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia sớm ban hành các quy định liên quan để triển khai việc đưa xe số tự động vào giáo trình dạy lái xe. Điều này là phù hợp với tình trạng giao thông của Việt Nam cũng như xu thế chung của thế giới.

Lái xe thành thạo nhưng không thể có bằng

Anh Nguyễn Đức Nam và vợ đều là bác sĩ tại bệnh viện Bạch Mai. Cả hai hiện đang theo học tại Trung tâm lái xe Đông Đô ở Bắc Ninh kể về quy trình dạy lái xe hiện nay và nêu ra những bất cập trong đào tạo GPLX và những ẩn họa khi không theo kịp phương tiện hiện hành.

Anh Nam cho biết, anh đã có bằng lái xe ô tô từ rất lâu nhưng đã hết hạn. Hiện tại, cả hai vợ chồng anh đều phải đi thi lại GPLX.

“Tôi hiện đang lái xe ô tô số tự động, tôi đã lái cả chục năm nay và thấy hoàn toàn bình thường. Nhưng khi đi học thì lại phải học xe số sàn nên cảm thấy rất khó khăn. Đến nay sau 4 lần thi, tôi vẫn trượt”.

Hiện nay hầu hết các xe đời mới trên thị trường đều là xe số tự động. Bởi vậy, nhiều người sau khi được cấp giấy phép lái xe rồi thì không thể điều khiển được xe số tự động. Và cũng có những trường hợp như anh Nam, sau khi đã quen với việc lái xe số tự động thì rất khó khăn đề học lái xe số sàn.

“Nên chăng, chúng ta cần có thêm những quy định cho những người như chúng tôi. Ví dụ có thể cấp 2 loại bằng, một loại dành cho xe số sàn, một loại dành cho xe số tự động. Thi bằng nào thì chỉ có thể lái loại xe ấy”. Anh Nam cho biết.

Phỏng vấn ông Nguyễn Văn Thạch, Vụ trưởng Vụ An toàn giao thông – Bộ GTVT, bên lề hội nghị.

Lỗ hổng trong đào tạo

Theo ông Trần Quốc Toản, Giám đốc Trung tâm lái xe Đông Đô thì đây chính là lỗ hổng trong việc cấp bằng tại Việt Nam. “Chưa nói tới hệ thống câu hỏi thiếu thực tiễn, thi sa hình quá đơn giản hay những tiêu cực ngoài lề, không dạy xe số tự động là một thiếu sót. Ở các nước tiên tiến như Nhật Bản, Australia, Singapore họ đều có tùy chọn cho học viên khi thi bằng lái xe, học số sàn hay số tự động. Nếu người học xe số tự động thì ra đường chỉ được chạy loại xe đó”. Ông cho biết thêm.

Điều khác nhau cơ bản ở đây là do đào tạo lái xe. Hầu như tất cả các trường đào tạo lái xe ở Việt Nam đều sử dụng xe số sàn (MT). Do vậy, tất cả các kỹ năng và tình huống xử lý là trên loại xe này. Khi học xong lại sử dụng xe số tự động (AT), rất khác nhau về nguyên lý truyền động nên nảy sinh nhiều những vụ tai nạn khi người lái không được đào tạo một cách căn bản từ nhà trường.

Hàng loạt tai nạn thảm khốc đều xuất phát từ xe số tự động mới mua, người sử dụng chưa quen xe. Mặt khác, những kỹ năng xử lý tình huống của lái xe vốn được xác lập khi được đào tạo và cấp bằng lái lại toàn là xe có hộp số “sàn” nên người điều khiển sẽ gặp khó khi mới sử dụng xe số tự động. Điều này dẫn tới một thực tế là nhiều người chọn cách tiếp tục đi số sàn hoặc đi số tự động thì tự mình tập trước cho chắc ăn.

“Ở Mỹ, tất cả đều tập và lái xe tự động vì nó là xe sử dụng thường xuyên. Việc chạy số sàn là tùy theo nhu cầu của mỗi người. Do đó phần nhiều xe nhập về đều là số tự động. Ở Việt Nam gần như là luyện tập số sàn, còn gọi là số tay. Các trường lái của Việt Nam cần có sự điều chỉnh trong phương pháp giảng dạy, để theo kịp với sự phát triển chung. Theo tôi, để đơn giản có thể bồi dưỡng thêm khoảng từ 3 đến 4 tiết cho học viên về cách lái xe số tự động. Nếu được, chúng tôi sẵn sàng là nơi thí điểm cho phương pháp mới này”. Ông Toản nói.

Vụ trưởng Vụ ATGT – Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thạch cũng nhiệt tình ủng hộ quan điểm này.