Loay hoay khâu lắp ráp, ôtô nội khó lòng cạnh tranh với xe ngoại

Chính những tồn tại trên đã đẩy giá thành ôtô sản xuất trong nước lên cao, thậm chí khó có thể cạnh tranh với các sản phẩm nhập ngoại.

Đây cũng là nội dung chính được đưa ra tại Hội thảo: Công nghiệp ôtô và cơ hội phát triển mạng lưới sản xuất tại Việt Nam do Bộ Công Thương tổ chức sáng 12/10, tại Hà Nội.

Tỷ lệ nội địa hóa rất thấp

Tính đến hết năm 2016, trong nước có khoảng 173 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô, trong đó có 56 doanh nghiệp sản xuất xe từ linh kiện rời, 117 doanh nghiệp sản xuất từ xe cơ sở, với tổng công suất lắp ráp thiết kế khoảng 500.000 xe/năm, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 47%, doanh nghiệp trong nước khoảng 53%.

Có nhiều hãng lớn có hoạt động sản xuất, lắp ráp trong nước (Toyota, Hyundai, Kia, Mazda, Honda, GM, Chevrolet, Ford, Mitsubishi, Nissan, Suzuki, Isuzu, Mercedes-Benz, Hino) đáp ứng khoảng 70% nhu cầu xe dưới 9 chỗ trong nước, với tổng sản lượng của thị trường xe du lịch khoảng 210 ngàn xe/năm trong năm 2016. Một số doanh nghiệp nội địa đã tham gia sâu vào chuỗi sản xuất ôtô toàn cầu.

Ông Phạm Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, các chủng loại xe tải nhẹ dưới 7 tấn, xe khách từ 25 chỗ ngồi trở lên, xe chuyên dụng sản xuất trong nước đã đạt tỷ lệ nội địa hóa cao và đạt mục tiêu đề ra, đáp ứng cơ bản thị trường nội địa.

Cụ thể, xe tải đến 7 tấn đáp ứng khoảng 70% nhu cầu, với tỷ lệ nội địa hóa trung bình trên 20%; xe khách từ 10 chỗ ngồi trở lên, xe chuyên dụng đáp ứng khoảng 90% nhu cầu, với tỷ lệ nội địa hóa đạt từ 45% đến 55% vượt chỉ tiêu so với qui hoạch.

Mặc dù vậy, theo ông Tuấn Anh, ngành sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước vẫn chưa đạt được tiêu chí của ngành sản xuất ôtô thực sự, phần lớn mới ở mức độ lắp ráp đơn giản, dây chuyền sản xuất chủ yếu chỉ gồm 4 công đoạn chính là hàn, sơn, lắp ráp, kiểm tra.

​Hơn thế nữa, việc ​thiếu hợp tác, liên kết và chưa hình thành được hệ thống các nhà cung cấp nguyên vật liệu và sản xuất linh kiện quy mô lớn đang là những tồn tại của ngành công nghiệp này.

Trong khi đó, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng chỉ ra những yếu điểm của ngành công nghiệp hỗ trợ, do năng lực hạn chế ​nên trình độ sản xuất của các doanh nghiệp trong nước vẫn chưa xứng với khu vực và chưa đáp ứng mong mỏi của các nhà sản xuất ôtô.

​​Lãnh đạo Bộ Công Thương thẳng thắn cho rằng, ​nhiều chính sách còn chưa đồng bộ và chưa ổn định vì vậy sự hỗ trợ cho sự phát triển của ngành ôtô trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu và mong muốn của doanh nghiệp và các đối tượng quan tâm.

"Trong bối cảnh cách mạng 4.0 đang lan tỏa mạnh mẽ trên thế giới tác động đến kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia thì chúng ta cần tính tới các ngành công nghiệp của Việt Nam trong đó có ôtô, công nghiệp hỗ trợ ôtô Việt Nam để có sự phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và tận dụng được các thành tựu khoa học công nghệ của thế giới," Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.