Quản lý đăng kiểm xe thanh lý, xe tạm nhập tái xuất vẫn còn tồn tại nhiều kẽ hở

Đăng kiểm xe ô tô tại một trung tâm đăng kiểm.

Đặc biệt là ở các tỉnh nhỏ khi gần đây một chiếc xe thanh lý từ lâu của một đơn vị làm công tác bảo vệ rừng tại Sơn La vẫn còn được đứng tên chủ sở hữu của đơn vị này. Cơ quan cho biết đã bàn giao hồ sơ giấy tờ liên quan đến xe thanh lý cho người chủ sở hữu hiện tại nhưng vì một lý do nào đấy, người chủ này vẫn tiếp tục làm thủ tục đăng kiểm dưới tên xe chủ cũ là đơn vị này.

Sau đó mở rộng điều tra còn phát hiện nhiều trường hợp xe công đã được thanh lý nhưng vẫn chưa thực hiện công việc sang tên đổi chủ. Ngay sau đó, phòng CSGT Công an tỉnh Sơn La có văn đề nghị các đơn vị đăng kiểm tại Sơn La tạm dừng kiểm định các xe đã được thanh lý nhưng chưa chuyển đổi đăng ký.

Một số trung tâm đăng kiểm cũng đã lên tiếng xác nhận tình trạng phổ biến xe đã thanh lý nhưng chủ mới chưa làm thủ tục sang tên đổi chủ. Sự thiếu phối hợp giữa đơn vị bán thanh lý và đơn vị đăng kiểm đã dẫn đến tình trạng này khi đơn vị bán thanh lý đẩy gần như toàn bộ trách nhiệm kiểm tra cho cơ quan đăng kiểm.

Việc quản lý xe thanh lý chưa chặt chẽ cũng là kẽ hở dễ bị lợi dụng để biến hồ sơ xe thanh lý thành hồ sơ xe đời mới, giá trị cao vì “hiện tại không có hệ thống tra cứu dữ liệu xe đã thanh lý hoặc xe tịch thu bán đấu giá nên dễ xảy ra trường hợp làm giả giấy tờ thanh lý để làm thủ ục đăng kiểm và chuyển đổi đăng ký cũng như biển số xe mới”, một vị lãnh đạo Trung tâm đăng kiểm cho biết.

Thực tế cho thấy đã có dấu hiệu lợi dụng sự lỏng lẻo này để trục lợi khi năm 2017, Cục Đăng kiểm VN phát hiện 32 xe ô tô hạng sang có giá trị 3-7 tỷ đồng nhưng có nguồn gốc hồ sơ từ xe… bình dân. Các xe này từng là xe có biển đăng ký 4 chữ số, sau đó được chuyển thành xe biển 5 chữ số. Các đối tượng này đã dùng hồ sơ thanh lý xe và làm giả một số giấy tờ trong quá trình chuyển đổi đăng ký, đăng kểm xe để hợp thức hóa.

Hiện tại, một số biện pháp ngăn chặn đã được cơ quan đăng kiểm triển khai khi Cục Đăng kiểm VN chỉ đạo các trung tâm đăng kiểm phối hợp với lực lượng chức năng địa phương rà soát toàn bộ các xe ô tô được thanh lý trong vòng 5 năm gần đây.

Đồng thời, Khi tiến hành kiểm định phương tiện thì buộc cơ quan có thẩm quyền tăng cường kiểm tra giấy tờ xe, số khung, số máy và các yếu tố nhận dạng phương tiện để phát hiện vi phạm.

Bộ GTVT cũng đã ban hành Thông tư số 16/2021, quy định: Trường hợp xe thanh lý không có thông tin trong dữ liệu đăng kiểm, trung tâm đăng kiểm chỉ cấp giấy hẹn trả chứng nhận đăng kiểm để xác minh từ dữ liệu đăng ký hoặc từ cơ quan cấp đăng ký. Nếu kết quả không phù hợp với thực tế xe, đơn vị đăng kiểm thu hồi tem kiểm định, hủy hồ sơ phương tiện đã lập và đồng thời đưa lên cảnh báo trên cổng thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm VN.

Công tác này cũng được áp dụng cho xe thuộc đối tượng tạm nhập tái xuất, khi xe được chuyển nhượng trong nước, đơn vị đăng kiểm lần đầu cũng phải xác minh nguồn gốc từ cơ quan đăng ký xe.

Tình trạng siêu xe né thuế dưới hình thức xe thuộc sở hữu các cơ quan thuộc đối tượng miễn trừ.

Trước đó, còn có tình trạng lỏng lẻo quản lý quản lý số xe tạm nhập tái xuất khi đa phần các xe này thuộc các tổ chức nước ngoài được đăng ký để miễn thuế nhưng khi hết thời gian công tác và thanh lý cho các đối tượng trong nước đã không làm đủ thủ tục. Thực trạng này trước đây có thể thấy hàng loạt siêu xe đắt tiền mang biển kiểm soát miễn trừ của các cơ quan ngoại giao chạy nhan nhảm trên phố.

Đối mặt với thực trạng này, ngày 26 tháng 3, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 14/2021/QĐ-TTg (Quyết định số 14) sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 53/2013/QĐ-TTg (Quyết định số 53) ngày 13 tháng 9 năm 2013 về việc tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu, tiêu hủy, chuyển nhượng đối với xe ô tô, xe hai bánh gắn máy của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam. Theo đó, Bộ Công an sẽ thực hiện rà soát số xe thuộc diện tạm nhập khẩu miễn thuế của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam đã bán, cho, biếu, tặng cho tổ chức, cá nhân khác tại Việt Nam nhưng chưa làm thủ tục chuyển nhượng theo quy định của pháp luật thì sẽ phối hợp với Bộ Tài Chính và Bộ GTVT để thực hiện dừng đăng kiểm nếu chưa làm thủ tục sang nhượng đúng quy định.