Đai an toàn 3 điểm – Người hùng bước sang 60 tuổi

Một trong những thành tựu tiêu biểu nhất không gì khác ngoài hệ thống đai an toàn 3 điểm – trang bị không thể thiếu trên mọi chiếc xe ở thế giới hiện đại. Xuất hiện lần đầu trên chiếc Volvo PV544 vào ngày 13/8/1959, đai an toàn 3 điểm đã chính thức bước qua tuổi 60. Trong 6 thập kỷ đã qua, hệ thống này đã cứu sống hàng triệu người dùng ô tô. Con số này chắc chắn sẽ không dừng lại mà sẽ tăng lên không ngừng trong nhiều năm nữa.

Với bất kỳ ai, kể cả không học rộng tài cao, cũng biết rằng khi đang di chuyển trên một chiếc xe và đột nhiên đâm sầm vào đâu đó, những người trên xe sẽ theo quán tính mà lao về phía trước trong khi chiếc xe đã dừng lại. Nếu không có đai an toàn của Volvo, những thảm kịch tồi tệ nhất có thể xảy ra. Một số báo cáo từng ghi nhận rằng đã có người bị bay ra khỏi chiếc ô tô thông qua kính trước vì gặp tai nạn đâm trực diện mà không thắt dây an toàn. Không cần phải nói nhiều chúng ta vẫn hiểu công trình nghiên cứu của thương hiệu xe hơi Thụy Điển vĩ đại đến nhường nào.

Được biết, hệ thống này bắt nguồn từ ý tưởng của cựu kỹ sư hàng không Nils Bohlin. Ông từng tham gia phát triển hệ thống ghế phóng dành cho máy bay chiến đấu. Đến thập niên 50 của thế kỷ trước, ông gia nhập Volvo. Tại đây, ông được giao nhiệm vụ áp dụng kiến thức chuyên môn của mình về tác động của lực cực đoan lên cơ thể con người lên những chiếc xe bốn bánh.

Ở thời kỳ ấy, yếu tố an toàn trên ô tô vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Nếu những chiếc xe được bán ra có tích hợp đai an toàn thì chúng đa phần là loại đai ngang hông ‘lap belt’. Dù vẫn tốt hơn là không có đai nhưng trang bị này chỉ có thể phân bổ lực giảm tốc trên một khu vực nhỏ hơn so với đai đa điểm. Đồng thời, phần thân trên và đầu không được kiểm soát và rất dễ bị va đập nếu xảy ra tai nạn. Nên nhớ, nội thất xe hơi ở thời đó toàn bằng kim loại. Vì vậy, chỉ cần va chạm với một lực vừa phải cũng đủ để gây chấn thương cho người ngồi bên trong xe.

Trước khi đai 3 điểm hiện đại ra đời, Volvo đã phác thảo hệ thống này với một loại đai hình chữ Y. Trong đó, phần giao điểm nằm ngay trên bụng của người sử dụng, chân thứ 3 được kết nối với một cái chốt nằm bên cạnh ghế. Hạn chế của loại đai này là dây dợ quá lằng nhằng trong khi thao tác thắt dây cũng không hề đơn giản.

Bohlin tin rằng dây đai chữ Y là một hướng đi đúng trong việc phân bổ lực tác động trên một khu vực lớn hơn. Nhưng ông cũng không phủ nhận tầm quan trọng của việc phân bổ các lực đó tại những bộ phận chắc khỏe trên cơ thể. Vì vậy, thay vì trải khắp người, Bohlin đã thiết kế một chiếc dây đai đi qua những vùng khỏe nhất như vai, ngực và xương chậu.

Dễ sử dụng, tiện dụng cũng là một yếu tố được người kỹ sư này tính tới. Thế là ông quyết định lựa chọn hình dạng chữ V để người dùng chỉ cần một tay kéo cái chốt qua thân mình và cắm vào ụ khóa được đặt ở bên dưới ghế.

Với những chiếc PV544 và Amazon 120, Volvo trở thành thương hiệu xe hơi đầu tiên áp dụng đai an toàn 3 điểm. Tất nhiên, hãng này không muốn ăn riêng mà còn chủ động thuyết phục những tên tuổi khác sử dụng phát minh của mình. Không chỉ thuyết phục bằng các mô phỏng cũng như các nghiên cứu, dữ liệu không thể chối cãi liên quan đến tác dụng của đai 3 điểm, Volvo còn cho không sáng chế này khi tuyên bố không lấy phí bản quyền.

Xin nhấn mạnh rằng đai an toàn 3 điểm không phải là thứ duy nhất được Volvo chia sẻ miễn phí. Gần đây, hãng này còn tuyên bố sẽ chia sẻ các nghiên cứu va chạm cũng như lập mô hình máy tính với các trường đại học, nhà nghiên cứu cũng như các nhà sản xuât ô tô khác. Mục đích là để họ có thể tận dụng thành tựu của Volvo để có những phát triển xa hơn. Có thể thấy, Volvo luôn đặt tiến bộ xã hội lên trên lợi nhuận.

Dù đã 60 năm nhưng nhìn chung, thiết kế cơ bản của đai 3 điểm vẫn không thay đổi. Tất nhiên, nó đã được bổ sung các tính năng mới, ví dụ như thắt chặt dây, hạn chế tải hay thậm chí là tích hợp cả túi khí. Nhưng khác với túi khí là một hệ thống phụ trợ thụ động, dây an toàn của Bohlin là hệ thống chủ động ngăn ngừa từ bạn đầu.Thế nên, hãy luôn thắt dây an toàn mỗi khi bước lên xe để không bao giờ phải thốt lên hai chữ ‘giá như’.