Nâng tiêu chuẩn khí thải ô tô

Đánh dấu nhận dạng xe cũ

Thực hiện chỉ đạo từ Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm vừa hoàn thành dự thảo và trình phương án kiểm tra khí thải xe ô tô mới. Theo đó, Cục đề xuất giảm chỉ số mức phát thải khí CO đối với các xe sử dụng nhiên liệu xăng từ 4,5 (mức 1) xuống 3,5 (mức 2); chỉ số HC (nồng độ Hydrocarbon) từ 1.200 ppm xuống còn 800 ppm; Xe sử dụng nhiên liệu dầu diesel sẽ giảm nồng độ khí thải từ 72% HSU xuống 60% HSU.

VN đang áp dụng kiểm định khí thải ô tô ở mức thấp nhất. ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Về lộ trình, với xe mới sản xuất nhập khẩu từ năm 2018, kiểm định lần đầu sẽ áp dụng ngay mức khí thải mới khi quyết định có hiệu lực vì các xe này đã đạt mức EURO 4 là chất lượng cao, đạt được tiêu chuẩn đề ra.

Các xe sản xuất, nhập khẩu từ sau năm 1999 đến nay sẽ áp dụng theo mức mới (mức 2). Trong đó, các xe sản xuất từ năm 2009 đến hết năm 2017 áp dụng từ ngày 1.1.2020. Xe cũ hơn, sản xuất từ năm 1999 đến 2008 bắt đầu áp dụng vào ngày 1.1.2021.

Đối với các xe quá cũ có “tuổi thọ” trên 20 năm, sản xuất, nhập khẩu từ năm 1999 trở về trước, do đưa vào sử dụng khi chưa có kiểm soát khí thải và khó có thể sửa chữa, bảo dưỡng để đạt tiêu chuẩn khí thải mức 2 nên sẽ vẫn được tiếp tục lưu hành theo quy định đáp ứng mức khí thải hiện hành (mức 1). Xe tải, xe khách sẽ hết hạn trong vòng 5 năm tiếp theo.

Tuy nhiên, Cục Đăng kiểm cũng đề xuất đóng vạch đỏ lên tem kiểm định đối với những xe có mức phát thải thấp này. Những xe tuổi dưới 20 năm khi đăng kiểm không đạt tiêu chuẩn mức 2 cũng đánh dấu đỏ vào tem nhưng được lùi một chu kỳ kiểm định để sửa chữa, thay thế phụ tùng để đạt tiêu chuẩn mức 2. Sau đó, nếu xe tiếp tục không đạt tiêu chuẩn khí thải thì sẽ không được cấp giấy chứng nhận kiểm định. Tất cả các xe, kể cả sản xuất trước 1999 nếu đạt mức 2 đều được cấp tem kiểm định bình thường.

Ông Nguyễn Hữu Trí, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm, lý giải dấu hiệu nhận biết riêng sẽ giúp địa phương, đặc biệt là các thành phố có mật độ phương tiện lớn dễ dàng kiểm soát, hạn chế các phương tiện này lưu thông vào vùng lõi để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

“Lọc” dần phương tiện cũ

Về đề xuất nâng mức khí thải lên mức 2, ông Trí cho biết theo quyết định của Thủ tướng từ năm 2005 ban hành 3 mức kiểm tra khí thải, tùy từng thời kỳ mà Bộ GTVT sẽ nghiên cứu thay đổi cho phù hợp. Sau hơn 10 năm áp dụng mức khí thải thấp nhất, trong bối cảnh lượng phương tiện cả nước tăng gần gấp 3 lần, lượng khí phát thải ra môi trường tăng khoảng 2,5 lần, tiêu chuẩn khí thải này đã không còn phù hợp.

“Đề xuất mức kiểm tra mới này có tính khả thi cao, không phát sinh thêm thủ tục, không tăng giá kiểm tra, không loại bỏ xe cũ (không có khả năng sửa chữa để đạt tiêu chuẩn khí thải mới), khuyến khích được chủ xe bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện để đạt mức khí thải cao hơn. Đồng thời giúp các địa phương quản lý, phân vùng hoạt động cho phương tiện phát thải nhiều ô nhiễm. Quan trọng nhất là đạt mục tiêu dần cải thiện môi trường”, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm nói.

Đánh giá về dự thảo của Cục Đăng kiểm, PGS-TS Phạm Xuân Mai (nguyên Trưởng khoa Kỹ thuật Giao thông - Trường ĐH Bách khoa TP.HCM) cho rằng quy định này đáng ra phải được áp dụng từ lâu. Ô nhiễm môi trường tại VN hiện đã quá nghiêm trọng, đặc biệt tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, độ ô nhiễm đã tương đương với các thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Theo ông, VN đã gia nhập ASEAN, tham gia rất nhiều hiệp định song phương, đa phương, việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường cũng phải hòa nhập theo xu thế chung của quốc tế. Thế nhưng trong khi các nước đã áp dụng tiêu chuẩn khí thải tới EURO 5, nước ta mới bắt đầu yêu cầu xe mới nhập phải đủ tiêu chuẩn EURO 4, rồi các xe hiện hành lại áp tiêu chuẩn mức thấp nhất.

“Giờ mới bắt đầu lo đến môi trường tôi e là quá muộn, nhưng muộn còn hơn không. Không chỉ ô tô mà cả đối với xe máy cũng cần gấp rút đưa ra quy định về khí thải. Việc nâng mức tiêu chuẩn không chỉ có tác động về môi trường mà còn liên quan đến độ an toàn và chất lượng xe, là bước lọc giúp dần loại bỏ các phương tiện cũ lưu thông gây mất an toàn giao thông”, ông nói. PGS-TS Phạm Xuân Mai cũng đánh giá lộ trình, phương thức, phân loại từng mức xe để áp tiêu chuẩn khí thải mới như Cục Đăng kiểm đề xuất là hợp lý.

Theo Thanh niên