Người Việt Nam mua ô tô đắt nhất khu vực

Quá dung dưỡng cho các nhà sản xuất ô tô

GS.TSKH Nguyễn Mại cho biết, Việt Nam có thu nhập trung bình thấp, GDP đứng thứ 7 trong khu vực ASEAN, nhưng giá ô tô cao chỉ sau Singapore. Trong khi thu nhập bình quân đầu người của Singapore gấp nhiều lần Việt Nam, chính phủ Singapore cũng có chính sách hạn chế ô tô nên đánh thuế cao.

“Người tiêu dùng chịu thiệt thòi nhiều nhất, mua ô tô với giá đắt nhất trong khu vực vì các cơ quan quản lý đã quá dung dưỡng cho các nhà sản xuất ô tô, kể cả là Honda và Toyota. Không chỉ thuế nhập khẩu, mà cả thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng đều rất cao. “Chủ nghĩa bảo thủ mậu dịch” cần phải xem xét lại. Tất nhiên không thể không có chính sách bảo hộ, nhưng kéo dài bảo hộ là một thất bại lớn về mặt chính sách đối với ngành công nghiệp ô tô”- ông Nguyễn Mại nói.

Biểu hiện rõ ràng nhất của sự dung dưỡng này là khi thuế nhập khẩu ô tô tiến về 0% theo cam kết hội nhập, các doanh nghiệp lập tức công bố cân nhắc nhập khẩu ô tô nguyên chiếc thay vì nhập linh kiện. Theo GS.TSKH Nguyễn Mại, nếu bảo hộ sản xuất sẽ không có cạnh tranh, và khi đó, không thể có sự phát triển.

Bày tỏ quan điểm về việc một số doanh nghiệp sản xuất ô tô cân nhắc tạm ngừng sản xuất tại Việt Nam, vị chuyên gia này thẳng thắn: “Tôi không tin họ ra khỏi Việt Nam. Họ “dọa” và dọa nhiều lần rồi. Để dời một nhà máy sang nước khác không hề đơn giản. Tuy nhiên, nếu họ dọa có lý thì mình cũng phải xem xét sửa lại”.

Theo các chuyên gia, chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô mới được phê duyệt đã không tính hết được diễn biến khi tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) với WTO và ASEAN.

Thuận lợi để phát triển công nghiệp ô tô

Theo ông Nguyễn Mại, nói đến chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô là không chỉ nói đến việc sản xuất linh kiện trong nước, mà nói đến toàn bộ chiến lược phát triển ngành. Việt Nam có hai điều kiện để phát triển ngành công nghiệp này.

Một là dân số đông, gần 100 triệu người. Đến năm 2020, thu nhập bình quân đầu người sẽ đạt 2.500- 4.000 USD/người/năm. Ước tính, có khoảng 15% người thu nhập trung lưu có mức thu nhập gấp 2,5 lần thu nhập bình quân, nghĩa là có khoảng 15 triệu người có thể mua ô tô. Đây cũng là lý do khiến các nhà sản xuất ô tô nước ngoài nhắm đến thị trường Việt Nam từ lâu.

Hai là xét trong phạm vi rộng ở khu vực ASEAN thì dân số cũng rất đông. GDP bình quân của các nước trong khu vực xấp xỉ bằng GDP của Đức, khoảng 2.500 tỷ USD, ô tô có thể luân chuyển thoải mái nên nếu có chính sách tốt để phát triển công nghiệp ô tô thì đây là cơ hội tốt.

Hiện nay, năng lực sản xuất ô tô trong nước chỉ đạt từ 100.000-120.000 chiếc/năm, còn lại là nhập khẩu. Sản xuất ô tô trong nước cũng phải nhập linh kiện dù Việt Nam đã có chiến lược phát triển công nghiệp ô tô từ năm 1991 và qua nhiều lần chỉnh sửa, thay đổi. Dường như, câu chuyện còn lại của ngành công nghiệp ô tô chỉ là có chính sách cụ thể hóa chiến lược phát triển ngành và thực hiện kịp thời.