Có gì trong siêu máy bay vận tải Mỹ dùng chở người Afghanistan tháo chạy?

Mới đây, Không quân Hoa Kỳ đã đính chính lại thông tin về số lượng người Afghanistan được di tản trên  một chiếc C-17A Globemaster III trong ngày Kabul rơi vào tay Taliban. Tổng số hành khách không phải là 640 người như báo cáo đầu tiên dựa trên liên lạc vô tuyến mà thậm chí còn nhiều hơn thế. Không quân Mỹ cho biết thực tế có tới 823 người trên chiếc máy bay C-17A số hiệu Reach 871. Đây cũng là chuyến bay sơ tán có số lượng hành khách lớn nhất của dòng máy bay này.

Bộ Tư lệnh Không vận Hoa Kỳ (AMC) ban đầu cho rằng chỉ có 640 hành khách trên máy bay khi nó rời Afghanistan. Tuy nhiên, con số này không bao gồm hơn 180 trẻ nhỏ ngồi trong lòng cha mẹ, nhiều đứa trẻ có thể nhìn thấy rõ trong bức ảnh đang gây sốt trên mạng xã hội về khoang chứa chật cứng người tị nạn của Reach 871.

‘Con số ban đầu 640 người chỉ bao gồm người lớn. 183 trẻ em cũng có mặt trên chiếc máy bay đó’, trích bài đăng trên tài khoản Twitter chính thức của AMC. ‘Trước đó, chúng tôi tính toán dựa trên số lượng ghế xe bus có người ngồi khi chở dân tị nạn rời khỏi máy bay và không đếm số lượng trẻ em ngồi trong lòng người lớn’. Không quân Mỹ đã xác nhận rằng phi hành đoàn của Reach 871 sẽ không phải đối mặt với bất kỳ hình thức kỷ luật nào do vi phạm các nguyên tắc an toàn trong tình hình khủng hoảng tại Kabul.

Sức chứa hành khách tối đa trên giấy tờ của C-17A khi sử dụng ghế gắn vào sàn khoang chở hàng và ghế gắn tường chỉ là 134. Các chuyến bay sơ tán trước đây của C-17 Globemaster III cũng có số hành khách vượt xa khuyến cáo do bỏ hết ghế ngồi thông thường. Đơn cử là chuyến bay vào năm 2013 chở 670 người đến nơi an toàn sau khi cơn bão Haiyan đổ bộ vào Philippines.

Phi hành đoàn của Reach 871 hiện giữ kỷ lục về tổng số người được sơ tán nhờ máy bay C-17A. Với hàng nghìn người vẫn cần được giúp đỡ để thoát khỏi Kabul, nơi tình hình an ninh tại sân bay vẫn nằm trong tầm kiểm soát thì chỉ thời gian mới biết được kỷ lục trên còn giữ được bao lâu. Bên cạnh đó, việc cố gắng đu bám máy bay C-17 đã khiến không ít người dân Afghanistan thiệt mạng. Đơn cử như chuyến bay C-17 02-1109 cất cánh ngày 15/8 bị một số người tuyệt vọng đu bám trong khi đang cất cánh. Ít nhất đã có 2 người thiệt mạng khi rơi từ máy bay xuống đất. Các bộ phận cơ thể người cũng được tìm thấy trong bánh tiếp đất của máy bay.

Được biết, Boeing C-17 Globemaster III là một dòng máy bay vận tải quân sự cỡ lớn được phát triển bởi Không quân Mỹ từ thập niên 1980. Tính đến năm 2021, C-17 là máy bay vận tải chủ lực của Không quân Mỹ cùng Không quân các nước như Ấn Độ, Anh, Australia, Canada, Quatar, UAE, Kuwait. 

C-17 trang bị bốn động cơ phản lực cánh quạt Pratt & Whitney F117-PW-100, phát triển từ động cơ Pratt & Whitney PW2040 thương mại được sử dụng trên Boeing 757. Mỗi động cơ có lực đẩy 180 kN (330 km/h).

Đối với các chuyến bay vận chuyển hàng hóa, C-17 cần một phi hành đoàn gồm ba người: phi công, phi công phụ và nhân viên phụ trách hàng hóa. Khoang chứa của C-17 dài 88 feet (27 m), rộng 18 feet (5,5 m) cao 12 feet 4 inch (3,76 m). Sàn máy bay có các con lăn để tải hàng hóa đóng thùng nhưng có thể gập phẳng để chứa cho các loại xe và máy móc khác. Hàng hóa được đưa vào trong khoang nhờ một băng tải lớn phía sau chịu được trọng lượng của xe tăng chiến đấu chủ lực M1 Abrams, các loại xe bọc thép, xe tải, xe kéo cùng với hàng hóa xếp dỡ. C-17 cũng chính là loại máy bay chở hàng hóa, vật dụng và máy bay trực thăng tới Hà Nội cho cựu Tổng thống Donald Trump trong cuộc gặp thượng đỉnh Hoa Kỳ-Triều Tiên vào năm 2019.

Trọng tải tối đa của C-17 là 77.500 kg trong khi trọng lượng cất cánh tối đa là 265.000 kg. Với trọng tải 73.000 kg và độ cao hành trình ban đầu là 8.500 m, C-17 có tầm bay không tiếp nhiên liệu khoảng 4.400 km cho tới 5.200 km tùy phiên bản. Như vậy, nếu tính dư mỗi người dân Afghanistan nặng khoảng 80 kg thì 823 người trên chuyến bay số hiệu Reach 871 sẽ có tổng trọng lượng là 65.840 kg, chưa bằng trọng lượng của 1 chiếc xe tăng M1A2 (66.800 kg) mà C-17 thường chuyên chở. Vấn đề mà tổ lái của chiếc C-17 phải giải quyết chính là bố trí dàn đều người ngồi trên sàn chứa để chiếc máy bay không bị lệch tải. Ngoài ra, mỗi chiếc C-17 chỉ có một toilet nên nhiều hành khách có thể đã phải đi vệ sinh ngay trên sàn máy bay.