Vì sao đèn xe ô tô thường có ánh sáng vàng chứ không phải màu khác?

Không muốn mất thời gian, tôi vớ ngay điện thoại gọi cho cậu em hiện đang làm bộ phận kỹ thuật của một hãng ô tô hỏi. Kết quả nhận lại khá bất ngờ dù rằng ngày nào mình cũng sử dụng đèn xe.

Ánh sáng màu vàng luôn được ưu tiên

Đèn xe là một trong những bộ phận có vai trò cực kỳ quan trọng trên xe, là con mắt thứ 2 của tài xế. Nó hỗ trợ tầm nhìn cho người lái và còn là dấu hiệu để các phương tiện lưu thông khác nhận dạng chiếc xe, từ đó có thể đảm bảo được hành trình an toàn.

Chính vì vậy trong quá trình chế tạo, các hãng sản xuất ô tô đã tính toán rất kỹ về kết cấu cũng như ánh sáng của hệ thống đèn. Và màu vàng thường được chọn cho màu đèn xe thay vì các màu sắc khác.

Nguyên nhân đầu tiên đó chính là sóng ánh sáng của màu vàng mạnh, nhạy đối với mắt người nhìn hơn các màu khác. Theo nghiên cứu của các chuyên gia khoa học về quang phổ dãy ánh sáng khi chiếu qua lăng kính cho thấy thị giác con người cực nhạy với màu vàng, vàng cam và lục.

Ngoài ra, màu vàng cũng là màu sắc có khả năng truyền ánh sáng xa nhất so với các màu khác và đặc biệt là khó tán xạ. Đó là lý do mà trong cùng 1 khung cảnh, cùng cường độ ánh sáng, mắt người dễ bị thu hút với màu vàng hơn và thấy màu sắc này sáng hơn hẳn những màu còn lại.

Nhiều người sẽ nghĩ, màu đỏ nổi bật như vậy tại sao lại không được chọn làm màu đèn xe? Trên thực tế những màu sắc như đỏ tuy rất nổi bật, nhưng lại gây ra kích thích quá mạnh đối với mắt, gây cảm giác khó chịu. Chưa kể đến khả năng truyền ánh sáng của màu đỏ rất ngắn, không thật sự thích hợp để sử dụng cho đèn chiếu xe ô tô mà chỉ được trang bị cho đèn hậu, đèn phanh để cảnh báo những xe phía sau.

Bên cạnh đó, chúng ta có thể thấy một số xe sử dụng ánh sáng trắng cho đèn pha. Nhất là ngày nay khi mà đèn LED đang thực sự được ưa chuộng. Tuy vậy, nếu gặp phải điều kiện thời tiết không thuận lợi như sương mù, mưa phùn... khả năng truyền ánh sáng của màu trắng rất hạn chế vì dễ bị tán xạ, khiến cho tầm quan sát của người lái cũng như xe đi ngược chiều bị cản trở.

Khi trời mưa, nếu hệ thống đèn chiếu sáng trên xe là màu trắng thì ánh sáng sẽ dễ bị tán xạ trong mưa và màn sương sẽ như một chiếc gương phản chiếu ánh sáng đèn pha của bạn. Thế nên, chỉ có ánh sáng đơn sắc, khó tán xạ và dễ được mắt người nhận biết như màu vàng mới tối ưu nhất.

Các loại đèn xe hiện nay như thế nào

Ngày nay, tùy theo từng hãng xe mà có kiểu thiết kế đèn khác nhau. Tuy nhiên có thể điểm ra một số loại dưới đây.

Đèn Halogen là loại đèn chiếm đa số trên thị trường vì tuổi thọ cao, giá thành rẻ, dễ sản xuất và chi phí thay thế chỉ ở mức chấp nhận được. Tương tự như bóng đèn sợi đốt, đèn Halogen sử dụng dây tóc Vonfram để tạo ra ánh sáng. Nhược điểm là ánh sáng yếu, bóng dây tóc phải được đốt tới nhiệt độ 2.500 độ C nên tỏa lượng nhiệt thừa lớn, gây tổn thất năng lượng quang năng.

Ngoài ra còn kể đến đó là đèn HID (Bi-Xenon). Loại đèn này không sử dụng dây tóc để tạo ánh sáng như đèn Halogen mà thay vào đó nó sử dụng khí Xenon để phát sáng. Đặc điểm của đèn Xenon là ánh sáng phát ra rất mạnh và không định hướng được, nên sẽ gây chói mắt các xe trên đường nếu sử dụng gương phản xạ Parabol. Nhược điểm lớn nhất của đèn này là chi phí sản xuất cao nên thường chỉ dùng cho các dòng xe cao cấp.

Cuối cùng là đèn LED, dù xuất hiện trong những năm gần đây nhưng lại được sử dụng khá rộng rãi. Đặc điểm nổi bật của đèn là sử dụng những con chip rất nhỏ để phát sáng và có thể được lắp trên nhiều bề mặt khác nhau. Điểm nổi bật nhất của LED là thời gian phát sáng cực nhanh, chỉ trong vài phần triệu giây tức bằng 1/5 thời gian chớp mắt của người.

Dù dùng khá ít năng lượng để phát sáng nhưng nó lại có khả năng tỏa nhiệt rất lớn, nên nhược điểm của đèn LED là hệ thống làm mát phải thật tốt và hoạt động bền bỉ để không ảnh hướng đến hệ thống đèn. Bên cạnh đó là giá cả khá đắt đỏ, không phải hãng xe nào cũng trang bị.

Ngày nay, ánh sáng đèn LED đang dần dần thay thế các loại đèn khác như đèn Halogen, HID nhưng màu vàng vẫn là màu sắc được đánh giá cao nhất và mang lại sự an toàn cho người dùng trong điều kiện thời tiết xấu.