Máy 2 thì, cùng nhìn lại nguyên lý hoạt động của cỗ máy huyền thoại này

Động cơ hai thì hay hai kỳ, là một trong những động cơ đốt trong được chế tạo theo nguyên lý pít tông đẩy chuyển hoa từ nhiệt nặng sang động năng. Nguyên lý hoạt động của máy 2 thì và 4 thì tương đối giống nhau, với động cơ 2 thì chỉ cần hoàn thành một

Chúng ta thường nghe nói động cơ hai thì và bốn thì, thực chất, nguyên lý hoạt động tương đối giống nhau nhưng máy 2 thì chỉ cần hoàn thành một vòng quay của trục khuỷu là đã sinh công.

Động cơ 2 thì không phải sử dụng duy nhất loại nhiên liệu xăng mà còn có thể sử dụng dầu diesel. Hiện nay, loại động cơ này vẫn còn sử dụng nhiều trong tàu thủy, tàu hỏa, các mấy phát điện khẩn cấp dùng dầu làm nhiện liệu và dùng xăng cho các xe gắn máy nhỏ dung tích dưới 50cc, máy cưa, máy cắt cỏ, máy phát điện gia đình.

Nguyên lý hoạt động

• Thì nổ - xả

Pít tông ở điểm chết trên. Nhiên liệu đủ áp suất và nhiệt độ sẽ bốc cháy phía trên pít tông nhờ bugi, nhiệt độ tăng dẫn đến áp suất trong buồng đốt tăng. Pít tông đi xuống và qua đó tạo ra công cơ học, đồng thời mở cổ xả thải khí.

Trong phần không gian ở phía dưới pít tông, khí mới được hút sẵn trước đó bị nén lại bởi chuyển động đi xuống của pít tông. Từ đó khí mới này đẩy khí cháy rồi ra ngoài, chiếm lấy thể tích buồng đốt.

• Thì nén - hút

Khi pít tông đi lên, cổ xả đóng lại, cổ hút mở ra nạp khí mới vào. Trong lúc pít tông chuyển động lên, hỗn hợp khí – nhiên liệu tiếp tục bị nén lại trước khi pít tông chạm điểm chết trên và bắt đầu chu kì nổ - xả mới

Ưu - nhược điểm

Bởi chỉ có 2 chu kì hoạt động nên các chế tạo động cơ tương đối đơn giản, dễ bảo trì, vào có khối lượng nhẹ hơn do các thành phần cơ ít hơn so với động cơ 4 thì cùng dung tích xi lanh.

Mặt khác, do chu kì hoạt động ít hơn nên cho ra  hiệu suất tốt hơn so với động cơ bốn thì, bởi 1 vòng quay là một thì tạo 1 công, còn 4 thì thì 2 vòng quay mới tạo ra 1 công. Nhờ thế động cơ ổn định hơn, ít rung lắc hơn.

Vì thế có thể thấy các dòng xe địa hình - xe cào cào thường sử dụng loại động cơ này bởi nhẹ, dễ sửa chữa đặc biệt là cho ra công suất cao hơn hẳn xe 4 thì.

Mặc dù theo thời gian, nhờ những cải tiến công nghệ, nhưng công suất của động cơ bốn thì luôn có phần thấp hơn nhiều so với động cơ hai thì, bù lại cho lượng tiêu thụ nhiên liệu thấp hơn. Ưu điểm này lại là nhược điểm của máy 2 thì, bởi xét trên cơ chế hoạt động thì trong quá trình sinh công, khi đốt cháy hỗn hợp khí - nhiên liệu dễ xảy ra hiện tượng lọt khí, lượng nhiên liệu không cháy hết, gây ô nhiễm môi trường.

Mặt khác, hành trình pít tông ngắn cho gia tốc nhanh cũng chính vì vậy các linh kiện động cơ phải chịu nhiều lực hơn, khiến tuổi thọ động cơ không cao. Ngoài ra, lực hút nhiên liệu lại phụ thuộc vào lực nén pít tông nên sau thời gian dài, rất khó đề nổ động cơ nhất là những ngày lạnh buổi sáng.

Ngoài ra, buộc phải có thêm phụ gia trộn chung với nhiên liệu để bôi trơn hệ thống cùng thiết kế đơn giản nên sẽ xả ra rất nhiều khói cùng mùi khí đốt.

Tại thị Việt Nam, đã cấm không cho phép các dòng xe 2 thì như Su Xì po, YaZ, NSR 150,… những không cấm lưu hành các xe đã được bán ra hay nhập khẩu về. Cũng chính lí do đó khiến giá bán những mẫu xe này tăng cao có khi lên đến nữa tỷ đồng.

Thực tế, đã nổ ra những tranh cãi về công suất, gia tốc, tốc độ của những cỗ máy 2 thì 125cc đời trước với 4 thì 150cc đời mới nhưng kết quả những chiếc xe 2 thì đời trước luôn giành chiến thắng.

Vì ưu điểm quá ít, nhưng nhược điểm lại nhiều gần như không thể khắc phục, nên dần dần động chai thì đã không còn hiện diện trên các con đường giao thông. Thậm chí một số quốc gia đã cấm buôn bán các loại phương tiện sử dụng động cơ hai thì.