Giảm giá ôtô: Hãy đợi đấy!

Không thể vui hơn

“Tiềm năng của thị trường Việt Nam chính là động lực để chúng tôi quyết định ra mắt dòng xe siêu sang Maybach S600 lần đầu tiên với giá bán hơn 9,6 tỉ đồng. Hiện số lượng đặt hàng đã lên tới hơn 20 chiếc”, ông Dirk Adelmann, Giám đốc Kinh doanh và Tiếp thị Mercedes-Benz Việt Nam, nói với NCĐT.

Sẽ là không quá lời nếu nhận định 2014 là năm đại thắng của thị trường ôtô trong nước, với sản lượng tiêu thụ toàn ngành đạt hơn 157.000 xe, tăng 43% so với 2013, theo số liệu công bố của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA). Kết quả này đã vượt xa mức dự báo của VAMA hồi đầu năm ngoái là chỉ khoảng 120.000 xe; và được đóng góp tích cực từ hầu hết các thành viên VAMA, kể cả nội lẫn ngoại.

Tiêu biểu cho khối ngoại là Mercedes-Benz Việt Nam, đơn vị đạt mức tăng trưởng 43% trong năm qua với 2.467 xe. Kết quả này đã nâng thị phần xe sang của thương hiệu xe Đức tại Việt Nam từ 52% lên 55%. Một tên tuổi ngoại khác rất quen thuộc tại Việt Nam là Toyota cũng đã có một năm 2014 lạc quan với 41.205 chiếc được bán ra, tăng 24% và xếp nhì toàn thị trường. “Đối với mẫu Lexus LX, khách hàng có thể sẽ phải chờ từ 4 - 5 tháng để được giao xe”, ông Yoshihisa Maruta, Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam, cho hay.

Không kém cạnh, các hãng nội địa cũng đạt kết quả kinh doanh tích cực. Dẫn đầu là Ôtô Trường Hải, đơn vị đã vươn lên ngôi quán quân thị trường với mức tiêu thụ 42.339 xe, tăng tới 50% so với 2013. Một số doanh nghiệp ôtô đã niêm yết như Công ty Đầu tư Dịch vụ Hoàng Huy (HHS), Công ty Ôtô TMT (TMT), Dịch vụ ôtô Hàng Xanh (HAX) cũng đều công bố tăng trưởng doanh thu ở mức 3 con số.

Năm qua, TMT đạt mốc doanh thu 1.366 tỉ đồng, lãi sau thuế hơn 62 tỉ đồng, gấp 14 lần so với năm trước đó. Đáng chú ý, Đại hội Cổ đông 2015 của Công ty đã thông qua kế hoạch phát hành 1.500 tỉ đồng trái phiếu nhằm mua lại toàn bộ phần vốn nhà nước tại Tổng Công ty Công nghiệp Ôtô Việt Nam (Vinamotor).

Ông Bùi Văn Hữu, Chủ tịch Hội đồng Quản trị TMT, cho biết việc phát hành trái phiếu này sẽ được thực hiện thông qua đàm phán, thương thảo với một số đối tác, kể cả ngân hàng, tổ chức tài chính trong và ngoài nước quan tâm đến trái phiếu TMT. Sau khi mua lại cổ phần Vinamotor, TMT sẽ tiến hành tái cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp này.

Trước xu hướng tích cực của thị trường ôtô trong nước, Bộ Công Thương đưa ra dự báo tổng sản lượng trong năm nay có thể đạt mức 200.000 xe, tăng 27% so với năm 2014. Với sản lượng dự kiến này, cùng với lộ trình cắt giảm thuế cho các dòng xe nhập khẩu từ khu vực ASEAN về mức 0% vào năm 2018, giới tiêu dùng đang tiếp tục kỳ vọng các doanh nghiệp trong ngành, nhất là thành viên VAMA sẽ đưa ra mức giá bán mới theo xu hướng giảm. Thế nhưng, các chính sách liên quan tới ngành cùng thực trạng giao thông Việt Nam hiện nay vẫn là rào cản trong thời gian tới.

Vẫn chưa đồng thuận

Hiện giá bán ôtô tại Việt Nam thuộc hàng cao nhất thế giới, thậm chí cao gấp 3 lần giá bán ở Mỹ, vốn là một trong những thị trường tiêu thụ ôtô nhiều nhất. Vì vậy, kỳ vọng vào xu hướng giảm giá ôtô là một nhu cầu chính đáng của người dùng trong nước. Nhưng theo VAMA, ít có khả năng các chính sách thuế sẽ tác động lên việc giảm giá ôtô trong năm nay. Lý giải của VAMA được đưa ra dựa trên hai cơ sở chính.

Trước tiên, hiện vẫn chưa có quyết định chính thức nào liên quan đến lộ trình giảm thuế ATIGA (Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN). Trong khi theo các cuộc tham vấn thuế giữa cơ quan chức năng với VAMA, mức thuế nhập khẩu ôtô từ ASEAN vẫn được giữ ở mức 50% trong năm nay. Mức thuế suất này đã được Bộ Công Thương kiến nghị giữ nguyên cho đến hết năm 2017 và sẽ giảm về 0% vào năm 2018. Bộ Tài chính cũng kiến nghị giảm về mức 50% vào năm 2015, 40% năm 2016 và 30% năm 2017. Cả hai phương án này đều chưa được Chính phủ thông qua.

Tiếp đến là vấn đề thuế tiêu thụ đặc biệt. Nguồn tin từ VAMA cho hay, việc kiến nghị giảm các mức thuế suất này hiện vẫn chưa được chấp thuận kể cả về mặt nguyên tắc. Trước đó, VAMA đã đề nghị khi thị trường ôtô Việt Nam chưa đạt quy mô đủ lớn, Chính phủ cần có chính sách ưu đãi sản xuất trong nước để bù đắp chi phí sản xuất của các doanh nghiệp ôtô. Mức ưu đãi nằm trong phạm vi cho phép của WTO và tương đương 10% giá trị tính thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo tính toán của VAMA, giá thành sản xuất ôtô ở Việt Nam hiện cao hơn 20% so với giá thành một chiếc xe nhập khẩu từ Thái Lan, do sản lượng của Việt Nam còn thấp và thuế nhập khẩu linh kiện vẫn cao. Một đề nghị khác của VAMA là giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe du lịch trong các năm 2015 - 2016 xuống còn 40%, 2017 còn 35% và 2018 còn 30%. Trong khi đó, mức thuế này tại Thái Lan và Philipines hiện được áp ở mức 20%.

Như vậy, thực tế cho thấy, các cơ chế, chính sách hiện nay đối với ngành ôtô vẫn chưa có sự thay đổi mang tính đột phá nên sẽ khó tác động đến việc giảm giá bán ôtô như kỳ vọng từ phía người dùng. Phân tích sâu hơn, khung giá bán lẻ ôtô tại thị trường Việt Nam luôn chịu sự tác động từ khá nhiều chính sách khác nhau, riêng thuế và phí cũng đang xấp xỉ khoảng 10 loại chồng lấn lên nhau, cùng trực tiếp điều chỉnh vào giá bán xe.

Chưa hết, thậm chí ngay cơ quan chủ quản trực tiếp quản lý ngành là Bộ Công Thương vẫn có thể tiếp tục dựng lên các hàng rào kỹ thuật phi thuế quan nhằm kiểm soát lượng xe nhập khẩu, với mục đích hạn chế mua sắm ôtô và bảo vệ các doanh nghiệp lắp ráp ôtô nội địa, nơi đang tạo ra hàng ngàn việc làm trực tiếp.