Những cú 'đánh lái' chao đảo thị trường ôtô Việt Nam

Thông tư 20: Dấu chấm hết với xe nhập thương mại

Ngày 12/5/2011, Bộ Công Thương bất ngờ ban hành Thông tư 20/2011/TT-BCT quy định bổ sung thủ tục nhập khẩu xe ô tô chở người loại từ 09 chỗ ngồi trở xuống. Theo đó, thương nhân nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu, ngoài việc thực hiện các quy định hiện hành, phải nộp bổ sung 02 loại giấy tờ là Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là nhà nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó đã được cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài hợp pháp hoá lãnh sự; Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải cấp.

Có thể nói, quy định này chẳng khác một giấy phép con, kiên quyết nói "Không" với các doanh nghiệp nhập khẩu ôtô thương mại. Bấy lâu nay, các doanh nghiệp này thích xe nào thì nhập về xe đó và có thể tự do nhập về với số lượng như mình muốn nhưng nay, cần phải được phép của nhà sản xuất hoặc của đơn vị phân phối chính hãng.

Theo lý giải của Bộ Công Thương, quy định này sẽ góp phần hạn chế nhập siêu, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trước tình trạng mua đứt bán đoạn xe ôtô như 'mớ rau, con cá'...Tuy nhiên, người được hưởng lợi nhiều nhất sau quyết định này có lẽ là các thành viên Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam VAMA và một số đơn vị nhập khẩu, phân phối xe chính hãng bởi đối trọng cực lớn của họ là các doanh nghiệp thương mại bị loại bỏ hoàn toàn, muốn 'lách' như trường hợp nhập khẩu xe Lexus của Công ty Hưng Long (Hà Nội) cũng không xong.

Trên thực tế, lượng hàng nhập trước khi Thông tư 20 có hiệu lực (26/6/2011) khá lớn nên trong năm 2011 này, khách hàng vẫn có thể chọn mua một số mẫu xe nhập tự do. Cùng với xu hướng 'teo' lại của showroom xe nhập thương mại là sự mở rộng, bùng nổ của các đại lý ôtô chính hãng và điều này dự kiến sẽ càng rõ nét trong năm 2012, khi hàng nhập tự do gần như sạch bóng.

Tăng thuế nhập khẩu xe cũ

Chỉ 3 ngày sau khi Thông tư 20 có hiệu lực, ngày 29/6/2011, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 36/2011/QĐ-TTg ban hành mức thuế nhập khẩu xe ô tô chở người từ 15 chỗ ngồi trở xuống đã qua sử dụng. Theo đó, kể từ 15/8/2011, thuế nhập khẩu ôtô cũ tăng rất mạnh so với hiện nay do việc phải chịu thêm thuế tính theo phần trăm bên cạnh thuế suất tuyệt đối đang áp dụng.

Nếu như các dòng xe dưới 9 chỗ ngồi có dung tích xi lanh dưới 1 lít và từ 1-1,5 lít giữ nguyên cách tính thuế tuyệt đối ở các mức tương ứng là 3.500 và 8.000 USD/ chiếc thì các dòng xe dưới 9 chỗ ngồi có dung tích xi lanh từ 1,5 lít trở lên chịu thêm thuế suất theo tỷ lệ phần trăm nên tăng mạnh. Cụ thể, xe dưới 9 chỗ ngồi dung tích xi lanh từ 1,5 lít đến dưới 2,5 lít sẽ chịu thuế suất phần trăm đúng bằng thuế xe mới nguyên chiếc có cùng chủng loại (tức là bằng giá trị xe đã qua sử dụng nhân với thuế suất xe mới cùng loại ), cộng thêm thuế tuyệt đối 5.000 USD mỗi xe; xe từ 2,5 lít trở lên sẽ chịu thuế suất bằng thuế của xe mới, cộng thêm thuế tuyệt đối 15.000 USD.

Thực tế cho thấy, quyết định này là một đòn chí mạng đánh vào thị trường xe đã qua sử dụng nhập khẩu, chẳng khác gì Thông tư 20 của Bộ Công Thương đối với xe mới nhập khẩu. Vì thế, nhiều doanh nghiệp muốn chuyển sang nhập xe cũ để lách Thông tư 20 cũng hết cửa.

Dồn dập tăng lệ phí trước bạ, phí đăng ký ôtô

Đầu tháng 12 này, HĐND TP. Hà Nội và TP.HCM đã lần lượt họp và quyết định tăng mạnh lệ phí trước bạ ôtô kể từ 1/1/2012 trong nỗ lực chung nhằm giảm ùn tắc, hạn chế tai nạn giao thông.

Cụ thể, Hà Nội tăng lệ phí trước bạ đối với ô tô chở người dưới 10 chỗ ngồi từ 12% lên kịch trần là 20%, các trường hợp kê khai nộp lệ phí từ lần thứ 2 trở đi giữ nguyên theo mức cũ là 12%, phí cấp biển số tăng từ 2 triệu đồng lên 20 triệu đồng/xe cho lần cấp đầu. Đối với các loại xe máy: những xe có giá trị từ 15 triệu đồng trở xuống không tăng phí nhưng xe máy trị giá trên 15 triệu đồng đến 40 triệu đồng được điều chỉnh tăng lệ phí cấp mới giấy đăng ký kèm biển số từ 1 triệu đồng lên 2 triệu đồng, từ hơn 40 triệu đồng trở lên tăng từ 2 triệu đồng lên 4 triệu đồng. Riêng đề xuất tăng phí trông giữ ô tô, xe máy trên địa bàn thành phố, do có nhiều ý kiến khác nhau nên HĐND Hà Nội quyết định chưa tăng phí trông giữ phương tiện xe đạp, xe máy.

Tương tự tại TP.HCM, HĐND thành phố đã ra Nghị quyết tăng lệ phí trước bạ đối với ô tô chở người dưới 10 chỗ ngồi từ 10% lên 15%, từ lần thứ 2 trở đi áp dụng mức 10%. Tại Đà Nẵng, HĐND thành phố Đà Nẵng cũng quyết định tăng lệ phí trước bạ từ 10% lên 15% từ 1/1/2012.

Có thể nói, các quyết định tăng lệ phí trước bạ đã khiến thị trường ôtô cuối năm sôi động với làn sóng mua xe chạy thuế. Chỉ còn đúng 1 tuần nữa, lệ phí trước bạ tại các thành phố lớn sẽ tăng vọt, kéo theo chi phí mua xe tăng từ vài chục triệu đồng đến vài trăm triệu đồng/xe ôtô.

Kiên quyết xử lý xe ngoại giao sử dụng sai mục đích

Ngoài việc về Việt Nam dưới dạng xe đã qua sử dụng nhập khẩu, một trong những đường đi ưa thích để các siêu xe, xe sang lưu thông trên phố là sử dụng biển số ngoại giao. Tuy nhiên kể từ năm 2011, hoạt động đăng ký biển số xe cho các đối tượng ngoại giao được siết chặt khiến các siêu xe, xe sang không có cửa lách. Không những thế, hơn 1.000 xe ngoại giao đang sử dụng sai mục đích cũng đang thuộc diện xem xét và truy thu thuế nhập khẩu...