Cả thành phố không tiếng còi, không đèn giao thông - Xe vẫn bon bon trên từng cây số

Nhà chức trách Nathmandu, Nepal đề ra lệnh cấm còi xe vào tháng 4-2017 đúng dịp đầu năm mới (theo lịch Nepal). Khi lệnh được ban hành, người dân Nepal vẫn nghĩ rằng nghị quyết này là phù phiếm và sẽ nhanh chóng bị lãng quên.

Thật kinh ngạc, thành phố từng được sử dụng còi xe thay thế cho phanh xe nay đã đổi khác, các tài xế tại Kathmandu đã loại bỏ thói quen ồn ào vì lợi ích chung của cộng đồng.

Mingmar Lama, người đứng đầu lực lượng Cảnh sát giao thông Kathmandu cho biết: “Để chào đón năm mới, chúng tôi muốn tạo ra một điều gì đó mới mẻ cho người dân Kathmandu. Hơn nữa, bấm còi biểu thị cho hành động kém văn minh, chúng tôi muốn cho thế giới biết người Kathmandu văn minh thế nào.”

Kedar Nath Sharma, cán bộ một quận ở Kathmandu cho biết: “Trước đây, chúng tôi nhận được rất nhiều phàn nàn về ô nhiễm tiếng ồn. Người dân tại đây đều cảm thấy mệt mỏi và quá sức chịu đựng. Nhận thấy đây không chỉ là vấn nạn của một người mà là của cả cộng đồng, chúng tôi đều cảm thấy cần phải thay đổi.”

Ông Sharma cho biết, thành công của chính sách này còn do phần đông ý kiến của các bên liên quan đều đồng tình, ủng hộ. Một chiến dịch truyền thông có tính rộng khắp, nhân văn và linh hoạt trong quá trình thực hiện. Vấn đề chủ chốt ở đây là “không cần phải chi tiêu hay đầu tư, chỉ cần có sự thay đổi trong ý thức và hành vi”, ông Sharma nói thêm.

 Còn ông Surya Raj Acharya, một nhà khoa học về đô thị nhận định, việc bấm còi không phải là một thói quen ăn sâu bám rễ. “Người ta chỉ bấm vòi vì đơn giản đó là thói quen,  80% tỷ lệ tiếng còi là không cần thiết, phần lớn chỉ để giải tỏa cảm xúc bực dọc”.

Lệnh cấm còi được ban hàng sau hàng loạt sáng kiến nâng cao ý thức của người lái xe như xử phạt nặng lái xe uống rượu và thực hiện nghiêm luật giao thông. “Công chúng thật sự tin tưởng vào những người thực thi pháp luật như chúng tôi. Họ ủng hộ cải tiến vì tin rằng thay đổi này là vì lợi ích chung”, Sarbendra Khanal, người đứng đầu ngành Cảnh sát giao thông Kathmandu cho biết: Lệnh cấm này hiện đang được nhân rộng ra các vùng khác của đất nước này, bao gồm điểm nóng về du lịch Pokhara.

Để có một thành phố Nathmandu yên bình như hôm nay, lực lượng cảnh sát giao thông Kathmandu cũng đã phạt 11.000 trường hợp, với mức phạt 500 rupee (khoảng 5 USD), số tiền đó tương đương 1/3 thu nhập mà lái xe taxi ở đây kiếm được trong một ngày. Tuy nhiên, lái xe taxi Krishna Gopal Maharjan cho biết đôi khi bấm còi là chuyện khó tránh khỏi: “Thỉnh thoảng lại có chó, bò hay máy kéo sang đường, chúng tôi không thể không sử dụng còi”.

Đường phố đã yên bình hơn xưa, tuy nhiên tài xế tại nước này vẫn phải đối mặt với cảnh ùn tắc giao thông, đường phố cứ lấp xuống rồi lại đào lên, xe buýt và xe tải thải ra khói đen ngòm trong khi cảnh sát giao thông phải chịu cảnh khói bụi, cố gắng điều tiết giao thông tại một thành phố không có lấy một cột đèn tín hiệu.

Tuy vậy, không phải sáng kiến nào cũng sẽ thành công, lệnh cấm các phương tiện có thời hạn lưu hành trên 20 năm đã vấp phải sự phản ứng dữ dội từ người dân nước này. Ông Meghraj Poudyal, phó chủ tịch của Hiệp hội Thể thao Ôtô Nepal, cho biết: “Rất nhiều người kiếm sống bằng chiếc xe đã “già tuổi”, họ sẽ chỉ bỏ xe cũ khi chính phủ trả khoản tiền tương ứng.”

Tương tự, cảnh sát giao thông đề ra quy định phạt người đi bộ sang đường không đúng phần đường quy định. Ban đầu hàng nghìn người bị phạt mỗi ngày nhưng về sau nhiều người không nộp phạt, thậm chí cố tình vi phạm. Nói về nguyên do, chuyên gia về đô thị Surya Raj Acharya chỉ ra: “Với nền kinh tế đang phát triển và người dân còn nghèo, các quy định sẽ khó hiệu quả nếu đặt gánh nặng tài chính lên người dân”.