Trung Quốc: 50% lợi nhuận xe hơi thuộc về nước ngoài

Theo báo cáo đầu tháng 2 vừa qua của Hiệp hội các nhà sản xất ôtô Trung Quốc, tổng thị phần trong nước của các hãng xe hơi Trung Quốc là 25%, tương đương 4,81 triệu xe được bán ra trong năm vừa qua, giảm 4,2% từ 5,02 triệu xe được tiêu thụ trong năm 2010.

Trong năm 2010, các hãng xe hơi Trung Quốc nắm giữ 34% thị phần trong nước, nơi doanh số ôtô tính chung đạt 14.472.400 xe.

Báo cáo cho rằng nguyên nhân của tình trạng này là do người tiêu dùng Trung Quốc muốn có nhiều sự lựa chọn hơn cũng như chất lượng sản phẩm tốt hơn.

Hiện các hãng xe hơi Trung Quốc đang phải đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt của các liên doanh nước ngoài. Các công ty này đã tích cực phát động những chiến dịch khuyến mãi sau khi chính phủ Trung Quốc dỡ bỏ các khuyến khích và áp dụng các biện pháp quản lý đối với hoạt động mua xe mới.

Ngoài ra, viêc chính phủ Trung Quốc cắt giảm trợ giá đối với hoạt động mua xe nhỏ cũng ảnh hưởng đến các hãng xe hơi nước này, vì doanh số của họ chủ yếu là các mẫu xe hạng nhẹ và cỡ nhỏ hơn so với đối thủ nước ngoài.

Trước đó, Nhật báo Phố Wall (Mỹ) vừa cảnh báo các nhà sản xuất ôtô nước ngoài, về  tình hình hoạt động sẽ ngày một khó khăn hơn tại thị trường Trung Quốc. 

Trong 1-2 năm qua, một số doanh nghiệp nước ngoài đã phàn nàn rằng môi trường kinh doanh tại Trung Quốc đã trở nên ít thân thiện hơn khi Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc gần đây tuyên bố có thể ngừng hỗ trợ đầu tư vào lĩnh vực chế tạo xe hơi ở nước này. 

Việc cho phép các nhà sản xuất ôtô Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc xâm nhập thị trường với điều kiện phải hợp tác với các công ty nội địa để thúc đẩy việc chuyển giao công nghệ cho các công ty của Trung Quốc.

Tuy nhiên các công ty nước ngoài không chuyển giao công nghệ nhiều. Họ chỉ mang vào những mẫu xe đã được thiết kế từ trước để công nhân Trung Quốc lắp ráp, không hợp tác với các kỹ sư Trung Quốc trong việc thiết kế xe. 

Vì vậy, chính phủ Trung Quốc đặt ra nhiều yêu cầu hơn trước khi cho phép thành lập liên doanh nào với các hãng xe nước ngoài, đáng chú ý là việc đòi hỏi thiết lập liên doanh nghiên cứu và phát triển để chuyển giao công nghệ và thiết kế. 

Tuy nhiên, WTO không cho phép Trung Quốc đưa ra những yêu cầu về việc chuyển giao công nghệ để đổi lấy việc được phép đầu tư. 

Gia nhập WTO khiến thuế nhập khẩu thấp hơn làm hàng triệu người thu nhập trung bình có thể mua xe và tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động, nhưng Trung Quốc vẫn không có được những gì mà nước này thực sự mong muốn, khi mà vẫn có đến 50% lợi nhuận từ mỗi chiếc xe được sản xuất tại Trung Quốc chảy ra ngoài và về tay các công ty nước ngoài thiết kế chúng.

Đây là một vấn đề không đơn giản vì: Các công ty nước ngoài vẫn nắm trong tay công nghệ sản xuất ôtô và Trung Quốc sẽ bị bỏ lại phía sau nếu không hợp tác với họ. Các công ty của Trung Quốc cũng chịu áp lực đẩy mạnh việc đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, điều này đòi hỏi nguồn tài chính để đầu tư, mà lợi nhuận có được từ việc láp ráp ôtô nước ngoài chính là nguồn đơn giản nhất.

Tuy nhiên, các công ty nước ngoài không thể dựa mãi vào việc Trung Quốc cần tới họ. Các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc không những đã học được nhiều từ các đối tác nước ngoài, mà còn mua các bộ phận lắp ráp và sản xuất linh kiện, cũng như các kỹ sư đang làm việc tại các bộ phận thiết kế của các hãng ôtô nước ngoài. 

Do đó, các nhà sản xuất ôtô nước ngoài được khuyên nên chuẩn bị sẵn kế hoạch để thích nghi với tình hình này./.