Nhập khẩu siêu xe: Có hay không sự "nhúng tay" của quan chức?

Theo luật sư La Văn Thái –Giám đốc công ty Luật TNHH Tầm Nhìn & Thịnh Vượng (Đoàn luật sư Hà Nội), ngoài những “kẽ hở” về luật của nước ta, việc “nhúng tay” cho “mượn đường” đã khiến tình hình nhập khẩu siêu xe về Việt Nam khó có thể quản lý được.

- PV: Thưa luật sư, việc nhập khẩu siêu xe về Việt Nam được ông đánh giá như thế nào?

Luật sư La Văn Thái

90% xe ô tô nhập khẩu của những siêu xe như Lexus, Porsche, BMW, Audi, Land Rover... Thậm chí, những loại xe siêu sang thuộc hàng khủng trên thế giới như Bugatti Veyron, Bentley Continental Flying Spur... Vào Việt Nam theo con đường “hồi hương” là con số “khủng”. Nó đã đánh giá đúng thực trạng vì sao những dòng xe sang luôn có mức giá “trên trời” là Rolls-Royce hầu hết các phiên bản đã có mặt tại Việt Nam, như Rolls-Royce cổ Silver Shadow, Ghost, Phantom, Drophead, Phantom Rồng... nhanh chóng có mặt trên cung đường Việt.

Cũng theo thống kê, trong số khoảng 70 chiếc Rolls-Royce có mặt tại Việt Nam hiện nay, chỉ có khoảng 2 chiếc được nhập khẩu chính hãng, còn lại đều nhập khẩu không chính hãng, trong đó có đường “hồi hương”. Đầu năm 2012, siêu xe được mệnh danh “ông hoàng tốc độ” Bugatti Veyron đã được đưa về TP.HCM theo diện Việt kiều hồi hương.

Với diện nhập khẩu này, chiếc siêu xe đời 2008 (giá bán tại Mỹ khoảng 800.000 USD) chỉ phải chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt 45-60% (khoảng 480.000 USD), và né được cả thuế nhập khẩu xe cũ và thuế giá trị gia tăng (khoảng 128.000 USD). Trong khi những loại xe sang đã qua sử dụng này nếu nhập khẩu “chính ngạch” có thể phải chịu thuế nhập khẩu xe cũ vượt mốc 100% (gồm thuế tuyệt đối với các mức từ 5.000 đến 15.000 USD cộng giá tính thuế ô tô cũ nhập khẩu nhân với mức thuế suất thuế nhập khẩu xe cùng loại chưa qua sử dụng).

- PV: Vậy theo ông nếu không có sự “dẫn lối, đưa đường” rất khó có thể nhập khẩu siêu xe về Việt Nam

Đúng vậy. Con đường “ngắn” nhất để những dòng xe “khủng” vào được nước ta là có sự “dẫn lối” của những người có vị trí trong cơ quan chức năng. Điều này sẽ khiến những “lỗi” được cho là những sai phạm, không đùng quy trình thủ tục hải quan. Nếu không có điều này thì việc siêu xe về nước là rất khó.

Ví dụ như hàng hóa tạm nhập-tái xuất gửi kho ngoại quan phải được niêm phong kẹp chì tại kho ngoại quan trước khi làm thủ tục tái xuất. Tuy nhiên, đối với những lô hàng nhập lậu, mặc dù được khai báo là hàng gửi kho ngoại quan nhưng vẫn được niêm phong kẹp chì ngay tại bãi cảng, rồi được nhân viên thi hành nhiệm vụ “hoàn thiện” hồ sơ sau.

Theo đó, rất nhiều những lô hàng làm thủ tục tạm nhập - tái xuất bị phát hiện mới đây cũng là những lô xe ôtô tạm nhập-tái xuất lậu. Số xe này đã được “tân trang” lại tình trạng kỹ thuật cũng như hồ sơ pháp lý từ nước ngoài trước khi được nhập khẩu vào Việt Nam dưới hình thức tạm nhập, rồi tái xuất “lậu” đi nước thứ ba qua khu vực TP.Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.

Từ những năm 2009 trở về trước, thị xã Móng Cái - nay là TP.Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh nhộn nhịp hoạt động xuất-nhập khẩu, cùng với đó là một thế giới ngầm được xác dành cho những “ông trùm” buôn lậu cai quản. Các hoạt động bảo kê, làm “luật”  hàng tạm nhập tái xuất lậu qua cửa khẩu Móng Cái đều được các đối tượng đó dùng tới. Việc thâu tóm những quan chức bằng tiền, lợi nhuận được các “ông trùm” sử dụng thành thạo…

- PV: Như vậy vấn nạn “tham nhũng” và sự “lách luật” đóng vai trò quan trọng trong việc những siêu xe có mặt tại Việt Nam. Cụ thể về việc lách luật này là như thế nào?

Những người am hiểu trong giới kinh doanh xe chính hãng đều đánh giá, dưới sức ép của Thông tư 20, giới nhập khẩu xe cũ đã áp dụng nhiều chiêu tinh vi để lách luật đưa xe sang và siêu sang về Việt Nam.

Theo quy định, Việt kiều hồi hương được mang một xe đang sử dụng về, nhưng với 5 cảng nhập khẩu, có Việt kiều đã đăng ký 5 hộ khẩu tại 5 tỉnh thành khác nhau để được nhập 5 xe về. Về điều này, Cục Quản lý xuất nhập cảnh chỉ cấp đúng thủ tục với một xe, nhưng do các tỉnh thành không liên thông nhiều về việc đăng ký thường trú, nên với việc đăng ký 5 địa chỉ thường trú khác nhau, mỗi người hồi hương đã mang theo tới 5 chiếc xe. Hoặc một chiêu phổ biến hơn là thuê người giả hồi hương, giả làm thủ tục hồi hương (hồi hương nhưng không về VN sinh sống vì vẫn có 2 quốc tịch) để mang xe về.

Như vậy, việc nhập khẩu dưới hình thức trên đã gian lận cả tỷ đến vài tỷ đồng tiền thuế mỗi xe. “Hiện tại, mới có 4 hãng có đại diện chính thức tại Việt Nam là Audi, BMW, Mercedes-Benz và Land Rover, sắp tới là Lexus (được phép nhập khẩu chính thức theo Thông tư 20). Các xe sang, siêu sang khác đều được nhập khẩu về Việt Nam bằng con đường không chính thức, thậm chí là buôn lậu, lách luật như vậy là rất khó tránh khỏi theo tình hình thực tế hiện nay.