Các đề xuất thay đổi mức thuế, phí được Bộ Công thương đưa ra trong cuộc họp với Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và Bộ Tài chính về việc triển khai Chiến lược và quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
Các đề xuất được đưa ra trong nội dung cuộc họp vì sự thay đổi thuế suất tác động rất lớn đến sự phát triển hay không phát triển của ngành sản xuất ô tô trong nước, vốn được bảo hộ nhiều năm nay nhờ hàng rào thuế cao.
Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng đã trình bày bản đề xuất về các mức thuế TTĐB, thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc, thuế linh kiện phụ tùng ô tô từ 2015 đến 2018. Ngoài ra còn có đề xuất về các nguồn thu ngoài thuế, có tăng phí hay thêm loại phí không.
Theo nguồn tin tham dự cuộc họp nói với TBKTSG Online, Bộ Công thương kiến nghị giảm thuế TTĐB và thuế nhập khẩu các dòng xe, chia theo dung tích xe lanh, trừ đề xuất tăng thuế dòng xe có dung tích máy 3,0L vì đây là dòng xe xa xỉ, cần hạn chế nhập khẩu.
Ví dụ, đối với dòng xe có dung tích xi lanh 1,5L thì điều chỉnh thuế TTĐB từ 45% xuống mức 35%. Tuy nhiên, thuế TTĐB với xe 3,0L thì tăng từ 60% lên 70%, dự kiến áp dụng từ năm 2016. Luật thuế TTĐB sửa đổi, áp dụng từ 1-6-2016, chỉ áp mức thuế TTĐB là 60% đối với loại xe trên 3,0L.
Các mức thuế suất thuế nhập khẩu cũng dự kiến sẽ giảm nhanh trong lộ trình cam kết của Khu vực mậu dịch tự do ASEAN-AFTA (nay là ATIGA), để các mức thuế này về 0% vào năm 2018.
Tuy nhiên, đại diện Bộ Tài chính cho rằng nhiều đề nghị giảm thuế của Bộ Công thương phải cân nhắc lại. Bộ Công thương nêu ra như vậy với mục đích tăng sức tiêu thụ trên thị trường ô tô, nhưng theo vị đại diện này, các dự báo, mô hình tăng trưởng xe sản xuất-xe nhập khẩu đi kèm thì độ tin cậy chưa cao.
Mặt khác, các đề xuất này ảnh hưởng rất lớn đến thu ngân sách và tốc độ phát triển hạ tầng giao thông. Do đó các bộ sẽ họp, bàn về đề xuất này kỹ hơn nữa .
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, năm 2014, cả nước nhập về 71.045 xe ô tô với trị giá gần 1,6 tỉ đô la Mỹ, tăng 102% về số lượng và 119% về giá trị so với năm trước đó.
Trong khi đó, năng lực sản xuất, lắp ráp của các nhà máy, liên doanh ô tô trong nước khoảng 460.000 xe/năm, với khoảng 50% là xe con dưới 9 chỗ ngồi, nghĩa là công suất hiện nay chỉ chiếm chưa đến 1/6 năng lực thiết kế. Tuy nhiên, nhiều liên doanh sản xuất xe đã chuyển qua nhập khẩu xe nguyên chiếc chính hãng từ năm 2011, khi cam kết mở cửa thị trưởng cho phép họ làm điều này.
Từ 10/7, áp dụng mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi 0% đối với nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được để sản xuất, gia công (lắp ráp) các sản phẩm hỗ trợ ưu tiên phát triển cho ngành ô tô trong nước.
4 nhà sản xuất ô tô gồm Thaco, Toyota Việt Nam, Thành Công và Ford Việt Nam đã được hoàn thuế trên 2.300 tỷ đồng linh kiện sản xuất, lắp ráp ô tô trong kỳ hoàn thuế đầu tiên năm 2019.
Ông Lê Mạnh Hùng, Cục phó Cục Thuế Xuất nhập khẩu (Tổng Cục Hải quan- Bộ Tài Chính) cho biết, theo hiệp định FTA năm 2018, thuế nhập khẩu ôtô từ các nước ASEAN giảm còn 0% nhưng giá ôtô tại thị trường trong nước đến nay vẫn không giảm.
Lượng ôtô nhập khẩu đạt mức cao nhất kể từ đầu năm, với hơn 16.600 xe, chủ yếu vẫn là từ các nước ASEAN… Tuy nhiên, giá xe tại thị trường Việt Nam vẫn cao hơn so với các nước trong khu vực dù xe được miễn thuế nhập khẩu.
Như đã phân tích ở bài 1, xe nhập khẩu về đến thị trường nội địa giá cao gấp đôi là do thuế, phí bủa vây. Còn đối với xe sản xuất, lắp ráp trong nước, đến nay tỷ lệ nội địa hóa quá thấp khiến giá thành cao hơn 20-30% so với các nước trong khu vực, cho dù nhiều chính sách bảo hộ đã được áp dụng.